Reja: I. Kirish metod haqida tushuncha

Tarixiy-genetik metod. Tillarning fonetik, leksik-grammatik birliklarini qiyoslab, ularning o'xshash belgilarini aniqlash asosida muayyan til oilalariga birlashtirib o'rganish tarixiy-genetik metod sanaladi. Tarixiy-genetik metodning haqiqiy asoschisi Mahmud Koshg'ariy sanaladi. U turkiy tillarni xoqoniycha-turkcha, qipchoq, o'g'uz guruhlariga bo'lgani holda, bu guruhlar o'rtasidagi fonetik, leksik-grammatik farqlanishlar haqida izchil malumot beradi. Shu bilan birga bu tillar bir umumiy manbadan kelib chiqqanligi haqida fikr yuritadi. Shunday bo'lishiga qaramasdan, XIX asrga qadar Mahmud Koshg'ariyning bu asari ilmiy jamoatchilikka nomalum bolganligi tufayli tarixiy-genetik (geneologik) metod nemis olimi Avgust Shleyxer nomi bilan bog'landi. U Hind-Ovrupo til oilasini o'rgangan holda, bu oilaga mansub tillar bir ajdoddan, ya’ni bir bobo tildan kelib chiqqan, degan xulosaga keldi. U tilshunoslik tarixida ilk bor Hind-Ovrupo bobo tilini tiklashga va uning har bir shajarasining tarixiy taraqqiyotini ko'rsatishga erishdi.
27. Tarixiy
Transformatsiya metodi. Transformatsiya metodi dastlab deskriptiv lingvistika nazariyotchilaridan biri Z.S.Xerris tomonidan tavsiya qilingan edi
1. Uning fikriga ko‘ra, transformatsion tahlil (TT) BI metodi duch kelgan murakkabliklarning bir qancha qismini bartaraf qilishga yordam beradi. TT ko‘p jihatdan til tuzilish tahlilining algebraik metodini namoyon qiladi.
2. Z.S.Xerris tomonidan tavsiya etilgan TM uning shogirdi N.Xomskiy tomonidan rivojlantirildi3. L.S.Barxudarov TL ni ham o'z ichiga olgan generativ lingvistikani (GL) struktur lingvistikadan farqlagan holda,uni tilshunoslikning struktur lingvistikadan keyingi bosqichi deb hisoblaydi.
Umummantiqiy metod. Olamni ilmiy bilishda umummantiqiy metodlarning ahamiyati katta. Obyektni bilishning analiz, sintez, mavhumlashtirish, umumlashtirish, induksiya, deduksiya, analogiya, modellashtirish, sistem yondashuv singari usullari umummantiqiy metodlar hisoblanadi.
Uzviy tahlil