Reja elektr toki, uning tabiati va ta’siri. Tok zichligi. Ketma-ket va parallel ulash. Elektr yurutuvchi kuch (eyuk). Berk zanjir uchun Om qonuni. Vakuumda elektr toki. Elektron nur trubka. Kirish

Lampaning anodi asosi doyra yoki oval shaklida ishlangan silindr bo'lib, uning uki katod uki bilan bir. Diodning sxematik tasviri 173, b-rasmda kursatilgan.

Diodning volt-amper xarakteristikasi. Har kanday elekt­ron kurilmaning muhim xossalarini uning volt-amper xarakte­ristikasi, ya'ni tok kuchi bilan bu kurilma klemmalaridagi potensiallar farqi orasidagi munosabat aks ettiradi. Diod­ning volt-amper xarakteristikasini sxemasi 174-rasmda kur­satilgan zanjir yordamida olish mumkin. Metall o’tkazgichning xarakteristikasidan farqli o'laroq bu xarakteristika chiziqli emas (175-rasm). Vakuumli diodning xarakteristika chiziqli bo'lmaganligining asosiy sababi shundaki, diod fazosida tok hosil qiluvchi erkin elektronlarni elektrodlardan biri chekli mikdorda chikaradi. Undan tashqari, elektronlar harakatiga elektrodlardagi zaryadlar hosil qilgan maydon bilan birga katod yakinidagi elektronlar bo'luti fazoviy zaryadining maydo-ni ham kuchli ta'sir kursatadi.

Anod bilan katod orasidagi kuchlanish kanchalik yukori bo'lsa elektronlar bo'lutining fazoviy zaryadi shunchalik kam, anodga yetib boradigan •elektronlar soni shunchalik ko'p va binobarin, lampadagi tok kuchi shunchalik katta bo'ladi. Agar katodga oksid katlami koplangan bo'lmasa, kuchlanish ancha katta bo'lganda katoddan chikkan elektronlarning xammasi anodga yetib boradi va kuchlanish yanada orttirilgani bilan tok kuchi uzgarmaydi, tokning tuyinish x;olati deb ataladigan holat yuz beradi (176-rasmdagi punktir chiziq). Agar churlanish zanjiridagi reostatning karshiligi uzgartirish orqali katodning xarorati kutarilsa katoddan tobora ko'prok elektron chikadi. Katod atrofidagi elektronlar bo'luti zichrok bo'lib koladi. Tok tuyinish xolatiga anod bilan katod orasidagi kuchlanish kattarok bo'lganda erishadi va tuyinish tokining kuchi ortadi (176- rasmdagi ikkinchi punktir chiziq)- Oksid katodli elektron lampada tok tuyinish xolatiga yetmaydi, chunki buning uchun potensiallar ayirmasi shu qadar katta bo'lishi kerakki, bunday xolda katod yemirilib ishga yaramay koladi.

Vakuumli diodlar yarim o’tkazgichli diodlar bilan bir katorda uzgaruvchan elektr tokini turrilashda ishlatiladi.

Agar elektron lampaning anodiga teshik ochilsa, elektr maydonda tezlashgan elektronlarning bir qismi shu teshikdan uchib utib, anod orkasida elektronlar dastasini hosil qiladi. Katod bilan anod orasiga qo'yilgan kushimcha elektrodning potensialini uzgartirish yudi bilan dastadagi elektronlar sonini uzgartirish mumkin. Elektronlar dastasidagi tez hara-katlanuvchi zarralar modda bilan uzaro ta'sir qilishganda amalda kullaniladigan xilma-xil xodisa;lar yuz beradi.