Reja elektr toki, uning tabiati va ta’siri. Tok zichligi. Ketma-ket va parallel ulash. Elektr yurutuvchi kuch (eyuk). Berk zanjir uchun Om qonuni. Vakuumda elektr toki. Elektron nur trubka. Kirish

Termoelektron emissiya hodisasi. Ko'pincha, bunday zaryadli zarralar manbaining ishlashi yukori haroratga qadar qizdirilganda jismlarning elektronlar chikarish xossasiga asoslanadi. Bu termoelektron emissiya hodisasi deb ataladi. Bu jarayonni metall sirtidan elektronlarning burlanishi deb karash mumkin. Ko'pgina kattik moddalarda termoelektron emissiya xali moddaning o'zi burlanmayotgan haroratlarda boshlanadi. Katodlar shunday moddalardan yasaladi.

Bir tomonlama o'tkazuvchanlik. Termoelektron emissiya xodi-sasi shu narsaga sabab bo'ladiki, qizdirilgan metall elektrod sovuq elektroddan farq kilib, muttasil ravishda elektronlar chikarib turadi. Elektronlar elektrod atrofida «elektronlar bo'luti» xosil qiladi. Bunda elektrod musbat zaryadlanadi va elektr maydon ta'sirida bo'lutdagi elektronlarning.bir qismi elektrodga kaytib utadi.

Muvozanat xolat karor topganda elektroddan bir sekund ichida chiqib ketgan elektronlar soni usha vakt ichida elektrodga kaytib kelgan elektronlar soniga teng bo'ladi. Metallning harorati kanchalik yukori bo'lsa, elektronlar bo'lutining zichli-gi shunchalik katta bo'ladi.

Ichidan havosi surib olingan idishga kavshar-lab yopishtirilgan qizigan va sovuq elektrod­lar bir-biridan farq kilgani uchun bu elektrod­lar orasida elektr toki bir tomonlama utadi.

Elektrodlar tok man-baiga ulanganda ular ora­sida elektr maydon paydo bo'ladi. Agar manbaning musbat qutbi sovuq elekt­rodga (anodga), manfiy qutbi qizigan elektrodga (katodga) ulangan bo'lsa, u xolda elektr maydonning[ kuchlanganligi qizigan elektrodga tomon

yo’naladi. Bu maydon ta'sirida elektronlarning bir qismi bo'lutdan chiqib ketib sovuq, elektrodga tomon harakat qiladi. Elektr zanjiri beqiladi va unda elektr toki karor topadi. Manba avvalgiga teskaricha ulanganda elektr maydonning kuch-langanligi katoddan anodga karab yunaladi. Elektr maydon bu-lutdagi elektronlarni orkaga itarib katodga tomon harakatga keltiradi. Zanjir o'zilib koladi.

Diod. Bir tomonlama o'tkazuvchanlikdan ikki elektrodli elektron asboblarda, ya'ni vakuumli diodlarda foydalaniladi.

Hozirgi zamon vakuumli diodi (elektron lampa) bunday to'zilgan. Ichidagi xavo bosimi 10^-6-10^-7 mm sim. ust. ga tushguncha surib olingan shisha yoki metall-sopol ballon ichiga ikki elektrod qo'yilgan (173, a-rasm). Bu elektrodlardan biri katod bo'lib, u ustiga bariy, stronsiy, kalsiy kabi ishkoriy-yer metallarining oksidlari koplangan vertikal metall silindr shaklida ishlanadi. Bunday katod oksidli katod deb ataladi.

qizdirilganda oksidli katodning sirti toza metalldan yasalgan katoddan kura ancha ko'p elektron chikaradi. Katodning ichida izolyasiyalangan o’tkazgich bo'lib, u uzgaruvchan tok bilan qizdiriladi. Agar anodning potensiali katodning potensiali-dan yukori bo'lsa, qizdirilgan katod chikargan elektronlar anodga yetib boradi.