Reja: “Dinshunoslik” fanining predmeti, maqsadi va vazifalari. Dinning mohiyati, funksiyalari

Ilohiyotda Islom dini uch elementdan - iymon, Islom, ehsondan iborat deb e’tirof etilgan. Iymon talablari 7 ta aqidani - ollohga, farishtalarga, muqaddas kitoblarga, payg’ambarlarga, oxirat kuniga, taqdirning ilohiyligiga va o’lgandan keyin tirilishga ishonish talablarini o’z ichiga oladi. Islom talablariga, ya’ni din asoslari - arqon ad-din deb nom olgan 5 ta amaliy marosimchilik talablari kiradi. Bular - kalima keltirish, namoz o’qish, ro’za tutish, zakot berish va imkoniyati topilsa Haj qilish talablari. Ehson aqidalarga sidqidildan ishonish va marosimlarni ado etishdir.

Hijratning uchinchi asri hadisshunoslikning oltin davri deb ataladi. Islom olamining o’sha davrdagi madaniy markazlaridan sanalgan Bog’dod, Kufa, Basra, Damashq, Buxoro, Samarqand, Urgench, Termiz kabi shaharlarda hadis ilmi bilan shug’ullanuvchi muhaddislar ko’p bo’lgan. Ular ichida eng ishonchli manba sanalganlari oltita bo’lib, Bularni imom Buxoriy, imom Muslim, imom Abu Davud, imom At-Termiziy, imom An-Nasoiy va imom ibn Mojja tuzishgan. Bu buyuk muhaddislarning to’rt nafari turonzaminlik bo’lgani bizning faxrimizdir. 1998 yilda Imom Al-Buxoriy tavalludining 1225 yilligi butun musulmon dunyosi, shu jumladan yurtimizda keng nishonlandi. Mustaqil O’zbekistonda bu munosabat bilan xalqaro anjuman o’tkazildi. Muhaddislik shu qadar sharafli va sermashaqqat ish bo’lganki u muxaddisdan aql-zakovatni, kuch-kuvvat, fidoyilik yuksak iqtidor va hofizani talab qiladi. Masalan, imom Buxoriy jami 600 ming hadis to’plab, shulardan 100 ming «Sahih» va 200 ming «g’ayri sahih» hadislarini yod bilganliklari aytiladi.