Reja Cho’kindi tog’ jinslarining hosil bo’lish jarayoni. 2Cho’kindi tog’ jinslarining turlari. Cho’kindi tog’ jinslariga mansub bo’lgan menerallar va konlar. Cho’kindi tog’ jinslarining insoniyat rivojlanishidagi o’rni. Tayanch iboralar

Xyemogyen oxaktoshlar dengiz suvlaridagi eritmalardan kaltsit mineralining 
cho’kishidan hosil bo’ladi. Bularga asosan oxaktoshli tuf va oolitli oxaktoshlar 
kiradi. 

Oxaktoshli tuflar kaltsiy karbonatga boy bo’lgan yer osti suvlarining yon 
bag’irliklardan yer yuzasiga oqib chiqadigan joylaridan to’planadigan serg’ovak 
jinslardir. Quruq xoldagi mustaxkamligi 80MPa. 

Oolitli oxaktoshlar kaltsit minerali mayda zarachalarining kaltsiyli tsement bilan 
mustaxkamlanishidan tarkib topadi. Bunday oxaktoshlar dengiz tublarida hosil 
bo’lib, qat-qat yotadi. Mustaxkamligi 16 -20 MPa. 

haqiq ohaktoshlar turli tarkibli ohaktosh bo’laklarining kaltsiyli tsement bilan 
mustahkamlanishidan hosil bo’lib, hosil bulishiga ko’ra ikkilamchi jins 
hisoblanadi. 

Aralash ohaktoshlar dengiz va ko’l to’blarida keng tarkalgan bo’lib, 
organogen, hemeogen va chakik ohaktoshlardan hosil bo’ladi. bularga mergel 
misol bo’la oladi. Mergel tarkibi doimiy bo’lmagan ohak va gildan iborat jinsdir. 

Tyemirli jinslar yoki fyerrolitlar. Tarkibida temir moddasi ko’p bo’lgan bu 
jinslar loyqa-ko’ykalardan hosil bo’ladi. bu guruhga turli temir rudalari, 
jumladan, temir tufi, botqoqlik rudalari, siderit konkretsiyalari kabi cho’kindi 
jinslar kiradi. Temir tufi limonit, fosfor marganets tuzi birikmasidan iborat, rangi 
sari-qo’ngir, teksturasi asosan govak bo’lib, dengiz hamda ko’llarga temir 
gidroksidlarining cho’kishidan hosil bo’ladi. 


Fosfatli jinslar yoki fosforitlar. Bunday jinslar dengizlarning sayoz joylarida 
biohimik jarayonlar natijasida paydo bo’ladi. Ayniqsa, qumtosh, gil, karbonatlar 
ichida R2O5 ning miqdori 20 - 45% ga yetsa, ular fosforitlar deb ataladi. 

Organik (cho’kindi) tog jinslari. Dengiz va okeanlar tubida hayvon, o’simlik 
hamda halok bo’lgan organizmlar qoldigining to’planishidan organogen jinslar 
hosil bo’ladi. organogen jinslar sergovak bo’lib, suvda eriydi, tashki kuch 
ta'sirida siqiladi. Bu guruhdagi jinslarga kremniyli jinslar - diatomit, trepel, opoqa 
va kaustobiolitlar - tosh ko’mir, qo’ngir ko’mir, antrotsit, ozokerit, yonuvchi 
slanetslar, torf, neft, asfalt va boshqalar kiradi.