Reja Cho’kindi tog’ jinslarining hosil bo’lish jarayoni. 2Cho’kindi tog’ jinslarining turlari. Cho’kindi tog’ jinslariga mansub bo’lgan menerallar va konlar. Cho’kindi tog’ jinslarining insoniyat rivojlanishidagi o’rni. Tayanch iboralar

Diatomit - bo’shroq tsementlangan diatom suv o’tlaridan tarkib topgan, 
sergovak, oq, och ko’lrang sargish kremniyli jins. Har doim tarkibida gil 
loyqalari uchraydi. Kremniyning miqdori 80 -95 % ni tashkil etadi. 

Tryepyel tashqi ko’rinishidan diatomitdan uncha farq qilmaydigan, oq, och 
kulrang yoki sarg’ish tusli, ko’lda tez uqalanadigan, namni o’ziga tez yo’tuvchi 

kremniyli jins. Trepel yengil, tuproqsimon jins bo’lib, gil zarralari bilan 

aralashgan opal mineralidan tarkib topgan. Hajmiy og’irligi 250 - 1000 kgG`m3 . 


Opoka trepelga nisbatan zich va qattiq, och hamda to’q bo’zrangli, g’ovakli jins. 
Tarkibi asosan, opal minerali zarrachalaridaan iborat bo’lib, ba'zan bunga juda 
ko’p qum kremniyli organizm qoldiqlari aralashgan bo’ladi. 
Ko’mir tarkibidagi uglerod strukturasi va miqdoriga ko’ra ko’ngir ko’mir, 
toshko’mir va antratsitga bo’linadi. 

Ko’ngir ko’mir tarkibida 69 % karbon bo’lib, qolgan qismi vodorod, kislorod, 
azotdan iborat. U tarkibida o’simlik qoldiqlari saqlangan torfning tosh ko’mirga 
o’tish bosqichida to’planadi. U qo’ngir-qora, qo’ngir-jigarrang bo’lib, yahshi 
maydalanadi. 


Toshko’mir tarkibida karbon 80%, kislorod 13%, vodorod 5%, azotning miqdori 
juda ham kam. Tuzilishi zich, qo’ngir ko’mirga nisbatan qattiq, sirti 
moylangandek, yaltiraydi, rangi qora, qoramtir kulrang. 

Antratsit tarkibida 95 % karbon bo’lib, qolgan qismi kislorod va vodoroddan 
iborat. Uning tarkibida azot juda oz bo’ladi. toshko’mirga nisbatan juda ham 
qattiq bo’lib, tuzilishi zich va qat-qat,juda yaltiroqdir. Rangi qora bo’lib, ko’lga 
yo’qmaydi. 


Nyeft-mutloq himiyaviy tarkibga ega bo’lmagan murakkab, o’ziga hos hidli 
suyo’qlik. Neft parafin, naftalin va aromatik qatoriga qiruvchi suyo’q 
uglevodorodlarning aralashmasidan iborat. Bundan tashqari neft tarkibida ozroq 
oltingugurt, azot, neft kislotasi, suv noorganik moddalar aralshmasi ham bo’ladi. 
u sargish, yashil, qo’ngir rangli bo’lib, moyga uhshab yaltiraydi. Neft tabiatda 
tarqalgan hamma geologik davr yotqiziqlari ichida uchraydi. 


Asfalt (tog simolasi) - qo’ngir-qora rangli bitumsimon jins. Himiyaviy tarkibi 
80% karbon, 10% kisloraddan iborat. Zichligi 1 - 1,23 . Rangi qora bo’lib, 
smoladik yaltiraydi, bitumning hidini beradi.