moxsimon va o’rmalovchi.
Moxsimon
tolalar donador qavatda yaxshi ko’rinadi, bu qavatda dendritldar bilan
sinapslarni hosil qilib kuchli shoxlanadilar. Bunda bitta moxsimon tola ko’p donacha xujayralar
va bir dona xujayra esa bir nechta moxsimon tolalar bilan kontaktlar hosil qiladi.
O’rmalovchi tolalar molekulyar qavatga o’gib boradi va tok o’simliklari novdalari kabi
noksimon ganglioz xujayralar
dendritlarini o’rab oladi. O’rmalovchi tolalar qo’zg’alishni
ayrim ganglioz xujayralarga o’tkazadi.
Efferent tolalar noksimon ganglioz xujayralar neyritlari bo’lib, qizil yadroga bulbar
soxaning ko’ruv do’mboqchasiga va vestibulyar nerv yadrolariga yetib boruvchi o’tkazuvchi
yo’llarni xosil qilib, miyachaning yadrolari tugaydi.
Tug’ilishga yaqin xam miyachaning rivojlanishi, uning neyrositlari, mukammallashuvi va
tolalarning yetilishi tugamaydi. Neyrositlar mukammallashuvi bir yoshning oxirida yakunlanadi.
2-3 yosh davomida, ayniqsa 5-11 oylikda miyachaning intensiv o’sishi kuzatiladi. Miyacha 18
yoshga qadar o’sadi, lekin bu jarayon sekin boradi. Balog’atga yetish davrida xam miyachaning
o’sishi xam intensivlashadi. Chaqaloqlarda egatchalar sust rivojlanadi. Tug’ilganda miyacha
yadrolari shakllangan bo’ladi. Po’stloq qavatlari yupqa va ichki donador qavatdan iborat:Tashqi
donador qavat miyaning yumshoq pardasi ortida joylashadi va ichki donador qavat katta
yoshdagilarga qaraganda 2-3 marta yupqadir. Tashqi donador qavat 3-11 oylik bolalarda
yo’qoladi. Chaqaloqlarning ganglioz qavatidagi noksimon xujayralar mayda va yetilmagan
bo’ladi. Ularda tigroid modda kam.
Dendritlari va shoxlari sust rivojlangan. Yangi shoxlarning hosil bo’lishi va sinapslar sonining
ko’payishi 8 yoshga borganda to’xtaydi. Ayniqsa bu jarayen 1 yosh davomida intensiv boradi.
Molekulyar qavatning to’liq shakllanishi bir yosh davomida yakunlanadi. Donador qavatning
shakllanishi esa tug’ilgandan so’ng bir xafta davomidayoq tugaydi. Miyachaning afferent
tolalari asosan tug’ilgandan so’ng paydo bo’ladi. O’rmalovchi tolalar 2-3 xaftada,moxsimogn 6
oyga kelib, gliya esa 2 yoshga yetganda to’liq shakllanadi.
Ko’prik.
Uzunchoq miyaning oldingi sohasida joylashadi. Ko’prikning kulrang moddasi
asosan to’rtinchi qorincha tubida joylashgan eshitish, yuz, olib ketuvchi va uch tarmoqli nerv
yadrolari sifatida oq modda tarkibida joylashadi. Bundan tashqari ko’prik soxasida yuqorigi
olivalar va uzunchoq miyaga yaqinroq, to’rsimon formasiya joylashadi.
Oq modda yadrolar orasida ko’ndalang joylashgan tolalardan iborat.
Do'stlaringiz bilan baham: |