Razgrafka yoki karta kesimi bu ko’p varaqli kartani varaqlarga ajratish tizimidir

 
7-rasm. Statistik hajmni tasvirlash 
(Dalberg, 1967) 
у 
6-
 
rasm. Grenlandiya orolidagi Leveret muzligining pasayishi va o’sishi; (c) 1968 
va 1985 yillar orasida muzlik qoplamidagi farqlar1 
Ko’plab chiziqli obyektlar (tabiiy va sun’iy) kartada chiziqli belgilar shaklida 
yaqqol namoyon bo’luvchi o’ziga xos hududiy qiyofaga ega. Masalan, daryo to’rining 
egri-bugriligi 
meloirativ 
tizimlarning 
geometrik 
to’g’ri 
rasmlari 
bilan, 
avtostradalarning to’g’ri chiziqliligi temir yo’llarning bukilishlari bilan ajoyib tarzda 
uyg’unlashadi. Biroq chiziqli obyektlarning sifat va miqdor xususi yatlarini (ularning 
vaqt bo’yicha o’zgarishini ham) berishdagi asosiy vositalar belgilarning tasviri, rangi 
va kengligidan iborat. Asosiy obyektlarni ajratib ko’rsatish uchun belgi kengligi 
(1-rasm, v) va/yoki ular rangining to’qligi oshiriladi. 
Chiziqli belgilarning sezilarli kengligida tegishli obyektlarning haqiqiy o’rni 
(joylashuvi) to’g’risidagi masala chiqadi. Bu masala har xil tarzda hal etilishi mumkin. 
Topografik kartalarda belgilar, odatda, ularning o’qi obyektlarning haqiqiy o’rniga mos 
kelishi (masalan, yo’llar) bo’yicha joylashtiriladi. Mavzuli kartalarda boshqa usul ham 
qo’llaniladi: obyekt o’rnini ifodalovchi chiziq bo’ylab yon tomondan belgining rangli 
yoki shtrixli lentasini joylashtirish yoki masalan grafik ko’rinishida uni chetga 
chiqarish mumkin (1-rasm, d). 
Chiziqli obyektlarning siljishi, masalan turli davrlarga tegishli front chizig’i 
holatining o’zgarishi chiziqli belgilar uyg’unligida oson berilishi mumkin (1-rasm, 
e)
. 2 3 
2
Menno-Jan Kraak, Ferjan Ormeling. Cartography: Visualization of Geospatial Data. Printed and bound in Great Britain by 
Ashford Colour Press Ltd, Gosport, Hants. London, 2010. p. 63 /