Raqamli pedagogika: holati va rivojlanish istiqbollari
262
o‘rganuvchilarning shaxsiy qobiliyatlari va ilmiy yutuqlarini tushunishga yordam
beradi.
Qobiliyat matematikani o‘rganishga ta'sir qilishi mumkin. Shuning uchun
qo‘shimcha tadqiqotlar bilan aralashtirilgan ta’limda qobiliyat o‘zgaruvchilarini
ta'sirini tekshirish imkoniyatini oshiradi.[2,19-b]
O‘quvchilarga ma'lumotni to‘g'ri taqdim etish ta'lim natijalarida katta yutuqlarni
berishi mumkin. O‘rganish ular uchun yuqori darajada qiziqarli bo‘lishi kerak.
Zamonaviy sinfda buni amalga oshirishning turli xil usullari mavjud va bugungi kunda
eng mashhurlaridan biri- “Blended learning(aralash ta'lim)” dan foydalanishdir.[5,63-
b]
Maktab o‘quvchilari bilan aralash ta'limdan foydalanishning afzalliklari ko‘p,
lekin hozirgi vaqtda o‘qituvchilarning o‘zlari ham o‘quvchilarida mavzuga, fanga
bo‘lgan qiziqishni yanada oshirish uchun yangi texnologiyadan
foydalanish tajribasi
yetarli emas .
Sinfga Blended learning(aralash ta'lim) strategiyalarini kiritish qiyin va asabiy
tajriba bo‘lishi mumkin. Shunga qaramay, buni vaqt o‘tishi bilan va o‘quvchilarni
mazmunli o‘rganishga bog'lashga qiziqish bilan o‘zgartirish mumkin.
Sinfda aralash ta'limdan foydalanish o‘quvchilarning mashg'ulotlarga ham,
bilimlarga ham qiziqishlarini oshirishga yordam berib, ularni osonroq o‘rganishga
yordam beradi.
Aralashtirilgan ta'limdan foydalanish uchun 8 ta ketma-ketlikni ko‘rib chiqamiz.
1. Muvofiqlikni yaratish
O‘quvchilar mavzu, fan rejalariga shaxsan investitsiya qilishlari kerak. Buni
ularning internetga, mobil telefonlari yoki kompyuterlarida
bajarayotgan amallariga
sarflanayotgan vaqtlari va sarflangan mega baytlarini hisoblab kiritish ham mumkin.
Agar ular o‘rganayotgan ma’lumotning asl mohiyatini ko‘rmasalar natijanu
kutilganidek darajada o‘rgana olmasliklari mumkin. [1,2-b]
Ular amalga oshiradigan loyihalar ularning manfaatlariga bog'liq bo‘lishi va
mazmunli maqsadga ega bo‘lishi kerak. Haqiqiy dunyo muammolari uchun echimlarni
yaratish, ayniqsa hozirdagi PIISA masalalari bunga yaxshi misoldir. O‘quvchilarga
dastlab dolzarblikni yaratib ko‘rsata olishimiz kerak, bu holat keyinga cho‘zilsa o‘quv
jarayonini sekinlashtirishi mumkin.
2. Malaka darajalarini shakllantirish
Aralashtirilgan ta'lim ham yuzma-yuz, ham onlayn aloqalarni o‘z ichiga oladi, u
o‘quvchilarga interaktiv ta'limning ko‘p darajali imkoniyatlarini beradi, bu esa uni
Raqamli pedagogika: holati va rivojlanish istiqbollari
263
yanada xilma-xil va samarali qiladi. Agar o‘qituvchi biror narsaga ishtiyoqli bo‘lsa, bu
o‘quvchilarning qiziqishini uyg'otadi.
O‘quvchilar o‘zlari, o‘qituvchisi va sinfdagi boshqa o‘quvchilar bilan birgalikda
ishlarni bajaradilar. Boshqalar bilan muloqot qilish va fikr almashish imkoniyati oshadi.
3. Mobil ta'lim vositalarini .[3,117-b]
O‘rganilayotga ma’lumotda innovatsion vositalar bilan
harakatilanish aralash
ta'lim sinflarining yutuqlari uchun juda muhimdir. Dars va darsdan tashqari paytda
o‘quvchilar zamonaviy texnik vositalar- mobil o‘quv vositalari bilan ta'minlanishsa o‘z
ishlarini yakunlash uchun kerakli ma'lumotlarni olishlari osonlahsadi.
4. O‘quvchilarning individual ehtiyojlarini qondirish
Aralashtirilgan ta'limda onlayn bajarilgan ishlarning aksariyati o‘quvchilar sinfda
o‘rganadigan narsalarni mustahkamlashdir. Agar o‘quvchi mustaqil ishni sheriklariga
qaraganda tezroq, osonroq bajara olsa, u endi ma’lumotlariga qo‘shimcha kiritib
bilimini yanada boyita olish imkoniyatiga ega bo‘ladi.
5. Maqsadni aniq belgilash.
O‘quvchilarning qiziqishini saqlab qolish uchun ular o‘z bilimlarining agenti
bo‘lishlari kerak.Maqsadlarsiz ular shunchaki passiv o‘rganuvchilardir. O‘quchilarga
ular uchun muhim bo‘lgan yoki bo‘lmasligi mumkin bo‘lgan ma'lumotlar beriladi.
Ularga qiziqishlari va kerakli bilimlari bilan mos keladigan
maqsadlarni belgilashga
yordam berish orqali ularni faollashtirib boriladi.
6. Tarkib va ko‘rsatmalarni aniq qilish.
Aralashtirilgan ta'lim strategiyalaridan foydalangandao‘qituvchi tomonidan
ko‘rsatmalar aniq, yo‘nalishli bo;lishi kerak . ular nimani ustida ishlayotganliklarini
tushuna olmasalar o‘rganish sekinlahsadi. Ko‘rsatmalar o‘quvchilarga tushunarli
bo‘lsagina izlanilayotgan, o‘rganilayotgan ma’lumotlarni
tiniqligiga erisha olish
mumkin.
7. Qiyin va haqiqiy vazifalarni yaratish.
O‘quvchilar vazifaning haqiqiyligini aniqlashlari, boshqa variantlardan ko‘ra
yaxshiroq javob berishalari mumkin. Ular qandaydir sababga ko‘ra e'tiroz
bildirishayotganini ham aytishlari mumkin. Blebded learning g'oyalari haqiqiylikni
qiyinchilikni yenga olish bilan birlashtirishtira olladi.[4,7-b]
8. Ajratilgan talabalarga murojaat qilish.
Ajratilgan talabalar qiziqishlarini tezda yo‘qotimasliklari uchun ularni qayta jalb
b turish lozim.
Raqamli pedagogika: holati va rivojlanish istiqbollari
264
O‘qituvchi o‘quvchilari bilan tez-tez bog'lanib borsa , o‘quv jarayoniga jalb
qilingan hamma uchun shunchalik yaxshi bo‘ladi.
Bu ketma-ketliklar qilinayotgan topshiriqlarda bevosita o‘quvchining
ishtirokini
ta’minlaydi, qiziqishlarini uyg’otadi. Hozirgi ta’limning asosiy muhim qismu bo‘lgan
raqamli texnologiyalardan unumli foydalanishni yo‘lga qoygan holda bevosita tadqiqot
darslarini jamlab o‘quvchi bilimini oshirishga katta yordam beradi. «Blended learning»
texnologiyasining o‘ta moslashuvchan tizimligi, darsdagi ma’lumotlarning asosiy
qismi elektron tarzdaligi o‘quvchilarning yakka tartibda mustaqil yoki guruh bo‘lib
ishlash imkonini beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
