Raqamli iqtisodiyotga asoslangan jamiyatning muammolarini xal qilish uchun raqamli platformalar

oliy ta’lim muassasalarining sayitlari¹⁹

Toshkent Axbarot Texnika Unversiteti	Tuit.uz
O’zbekiston Respublikasi IIV Akademiyasi	Akadmvd.uz
Buxoro Davlat Unversiteti	Buxdu.uz
Termiz DAvlat Unversiteti	Tersu.uz
Toshkent davlat o’zbek tili va adabiyoti unversiteti	tsuull.uz
Abu Ali Ibn Sino nomidagi davlat tibbiyot instuti	Bsmi.uz
Andijon davlat tibbiyot instuti	Adti.uz

Yuqoridagi sayitlardan harbir oliy ta’lim da bo’layotgan o’zgarish va yangiliklarni kuzatish mumkin.davlat raqamli iqtisodiyot orqali nafaqat ta’lim va tadbir korliklarni yengillikva qulaylik yaratibgina qolmay balkim bozor muazanatida tasir qiluvchi omil sifatida ham foydalana oladi.masalan yaqinda joriy qilingan QR²⁰ kodli chek beruvchi terminallar bilan haridorni qiziqish uyg’otish orqali tadbirkorni tog’ridan to’g’ri pul aylanmasini bank orqali aylantirishga undadi. Bu degani esa daromad solig’ini to’lashdan qochgan tadbirkorlarda ikkita imkon qoldi yo daromad solig’ini to’lab haridorga ega bolish yoki daromad soligidan qochib bazi haridorlarni yoqotish. Bu ritchak islohati o’z o’rnida ijobiy natijalarni ko’rsatdi daromad va koplab no rasmi tijoratlarni rasmilashishga sabab bo’ldi.

6-rasm 2021-yiltushumda soliq turlarining ulushi(%)²¹
2021-yilda tushqan soliqning 20%i qo’shilgan qiymat solig’i²² tashkil etgan ekan. Daromad solig’i esa 15%ni tashkil etadi.eng katta ulushi yuridik shaxslardan olinadigon foyda solig’iga to’g’ri keladi. Bunday raqamli statiskalar orqali soliq tizimdagi oqimlarni osongina kuzatish va boshqarish imkonini beradi.yer qaridan foydalangalik uchun undiriladigon soliq 12%ni yersolig’i 3%ni aksiz solig’i 10%ni mul solig’i esa 2%ni tashkil etadi.ko’rib turganingizdak soliqning katta qismini daromad solig’I tash kil etmoqda bu shui talab qiladiki bu turdagi soliqni chetlab o’tayotgn larni aniqlab chora ko’rishlik bilan budjetga ancha tushim keladi.

7-rasm soliq turlari bo’yicha 2021-2022-yil 31-dekabr holatiga budjetga tushgan soliqlar(mlr so’mda) ²³
Ko’rib turganingizdek qo’shilgan qiymat solg’I bir yilda 5mlrdga o’sagan daromad solig’i esa qariyb 3mlrdga o’sganini kuzatish mumkin bu o’sish larni raqamlashuvning natijasi sifatida qarasak ham bo’ladi. Shu va shunga o’xshash davlat platformalari va sayitlari quyidagilar.

3-jadval
O’zbekiston davlat saytlari ²⁴

	Sayt nomlari	Faoliyat turi
№