Rahmanova z

27-rasm. Neyronlar (sxema).
1-nerv hujayralar: a-o’simtasi, b-sitoplazmasi, v-yadrosi.


Preparat: Miyelinli nerv tolasi (28-rasm).
Nerv tolasi aloxida-aloxida tolalarga ajratib maxsus bo’yoq bilan bo’yab o’rganiladi.
Miyelinli nerv tolasining o’k silindri uning markazida joylashgan bo’lib, zich va bir-biriga parallel xolda yotgan nozik ipchalar neyrofibrillardan tuzilgan. Oq silindri kaliya miyelinli parda bilan o’ralgan. Mikroskopning katta obyektivi orqali karalganda tolaning ma’lum masofalarida miyelinli pardaning uzilgan joylari – Ranvye bug’inlari ko’rinadi. Bundan tashkari miyelin pardasini kiya kesib o’tgan okish rangdagi Shmidt-Lanterman kiyiklarini ko’rish mumkin. Miyelenli pardaning tashkari yuzasi Shvan hujayralaridan tashkil topgan Shvan pardasi bilan o’rab olingan. Shvan hujayralarning yadrolari yaxshi ko’rinadi.



28-rasm. Miyelinli nerv tolalar (I.V.Almazovdan).
1-nerv tolaning o’qi, 2-miyelinli parda, 3-ranvye bo’g’ini


Preparat: Reseptor nerv uchi (29-rasm).
Preparat odam barmogining teri kimidagi kapsulali nerv uchidan tayyorlangan. Bu nerv uchlari sezuvchi Fater-Pachin nogmi bilan ataladi va ular chin biriktiruvchi to’qimaning tarkibida keng tarkalgan. Mikroskopning kichik obyektivi orkali karalganda nerv uchi plastinka shaklida bir necha qatlam bo’lib chin biriktiruvchi to’qimaning hujayralari tomonidan o’rab olinganligini korish mumkin. Biriktiruvchi to’qimaning hujayralari bir-biri bilan tutashib kapsulani hosil qiladi va nerv uchini o’rab oladi.





29-rasm. Reseptor nerv uchi.
1-nerv tolasi, 2-kapsulali nerv uchi.


Sinov uchun savollar

1.Nerv to`qimasi qanday tuzilgan va organizmda qanday vazifalarni bajaradi?

2.Necha xil nerv uchlari farq qilinadi?
3.Neyrogliyalar qanday tuzilgan va ular organizmda qanday vazifalarni bajaradi?
4.Nerv to`qimasi regenerasiyasi amalga oshadimi?