Rahim Vohidov, Husniddin Eshooqutov

l.Zulm va talonchilikka chek qo’yish. «Vaqfiya» asarida quyidagi ma'lumotlar keltiriladi: «Iligimdan kelgancha zulum tig’in ushotib, mazlum jarohatig’a intiqom marhamin qp⁽ydim. Va iligimdin kelmaganini ul hazrat (Husayn Bayqaro) arzig’a yetkurdim*. Bundan ayonlashadiki, Alisher Navoiy Xurosondagi turli ijtimoiy tabaqa vakillari orasidagi kelishmovchiliklarni bartaraf etish, yurt osoyishtaligiga rahna soluvchi ixtiloflarni yo’q qilish bilan juda jiddiy shug’ullanadi.
2. Bunyodkorlik va obodonchilik ishlariga rahnamolik qilish. Zahiriddin Bobur Mirzo ulug* shoirning bu boradagi olib boigan faoliyatiga yuksak baho berib, quyidagilarni e'tirof etadi: «Muncha binoyi xayrkim, ul qildi, kam kishi mundoqqa muvaffaq bo’lmish bo'lg*ay» (Boburnoma. Toshkent: «Yulduzcha», 1990, 154-bet).
Alisher Navoiy qurdirgan «Ixlosiya» madrasasi Hirot shuhratining dunyoga yoyilishiga sabab bo’ldi. Shu madrasaning janubida «Xalosiya» nomli xonaqoh ham bunyod etildi. Madrasaning g’arbida tibbiy xizmat ko’rsatishga mo’ljallangan «Shifoiya» nomli bino qurilib, unga mashhur tabiblarning to’planishi uchun imkon yaratildi. Madrasaning g’arbida

sabuhiy qilmas edi, o’g’lonlari va jami' sipohig’a va shahrig’abu hol edi. Ifrot bilan aysh va fisq qilurlar edi». (o’sha asar, 147-bet). Natijada mamlakatning moliya ishlarini boshqarishdek mas'ul vazifa Nizomulmulk va Majididdin ixtiyoriga o’tib qoladi. Alisher Navoiy esa yurt boyligining kayf-safoga sarflanishi, xalqning amir-amaldorlar tomonidan xonavayron etilishiga yo'1 qo’ymas edi. Nizomulmulk va Majididdin kabi g’alamis amaldorlar Alisher Navoiy bilan hisoblashishga majbur edilar. Hatto, undan hayiqib ham turardilar.

Alisher Navoiy saroyda vujudga kelgan nosog’lom muhit bilan chiqisha olmasligiga ishonch hosil qilib, 1476-yilda vazirlikdan iste'fo berilishini shohdan qafiy talab qiladi. Xondaimir «Makorim ul-axloq»da voqeani quyidagicha bayon qiladi: Navoiy: «Bir necha yil «Xalq o’rtasida hukmroniik qilsangiz, adolat bilan hukm yuriting»,-so'zlariga amal qilib; Bayt: