РадиотўЛҚинларни узатиш ва қабул қилиш ни ўрганиш

2.Товуш тўлқинлари интерференцияси. Товуш тўлқинлари интерференциясини кузатиш учун қуйидаги расмда тасвирланган қурилмани йиғамиз. Радиокарнайлардан бирини улаб, вольтметр стрелкасининг оғиш бурчагини белгилаб оламиз. Биринчи радиокарнайни ўчириб, иккинчисини улаймиз. Вольтметрнинг стрелкаси яна биринчи ҳолдагидек бурчакка оғади. ҳар иккала радиокарнай уланганда вольтметр стрелкаси ё олдинги ҳоллардагига қараганда каттароқ, ё кичикроқ бурчакка оғади. Вольтметрнинг кўрсатишлари натижавий тебранишлар амплитудасига пропорционал бўлгани сабабли, тажриба товуш тўлқинларининг интерференцияси юз берганлигини кўрсатади, дейиш мумкин.

3.Электромагнит тўлқинлар интерференцияси. Электромагнит тўлқинлар интерференциясини кузатиш учун иккита бир хил частотали синусоидал тўлқинлар манбаи бўлиши керак. Товуш тўлқинлари ҳолида, юқоридаги тажрибада баён этилганидек, бундай манбалар сифатида битта генераторга уланган иккита радиокарнай хизмат қилади. Электромагнит тўлқинлар интерференциясини кузатиш учун ҳам ана шундай усулни қўллаш, яъни битта генераторга иккита нурланувчи антенналарни улаш мумкин. Аммо амалда бошқа усул-битта манбадан чиқувчи тўлқинлар дастасини иккига ажратиш усули қулайроқ экан.

4.Электромагнит тўлқинлар дифракцияси. Электромагнит тўлқинлар дифракциясини кузатиш учун ўта юқори частотали генераторнинг руборли антеннасидан 1 метрча масофага алюминий дискни жойлаштирамиз. Чиқиш клеммаларига волтметр уланган кучайтиргичли қабул қилувчи дипол антеннани диск орқасига қўямиз.

а) Электромагнит тўлқинларнинг дискдан ўтишда ҳосил бўладиган дифракциясини текшириш
Вольтметр стрелкаси оғади, бу электромагнит тўлқинларнинг улар учун шаффоф бўлмаган алюминий диск орқасига айланиб ўтганлигидан дарак беради. Алюминий дискни ораларида кенглиги 4-5см бўлган тирқиш ҳосил қилиб жойлаштирилган иккита пластинка билан, қабул қилувчи дипол антеннани эса рупорли антенна билан алмаштирамиз.

б) Электромагнит тўлқинларининг тирқишдан утишда ҳосил бўладиган дифракциясини текшириш
Қабул қилувчи антеннани бу пластинкалар орқасида, тирқиш ўқига перпендикуляр ҳолда кўндалангига ҳаракатлантириб, шуни кўрамизки, аввал бироз оғган волтметр стрелкаси қабул қилувчи антеннанинг кейинги ҳаракати давомида катта бурчакка оғади, сўнгра нол ҳолатга қайтади, бундан кейин яна катта бўлмаган бурчакка оғади.
Тажриба электромагнит тўлқинларнинг тирқишини айланиб ўтганлиги ва тўлқин ваннасида ўтказилган тажрибаларда яхши кўринмаган ён дасталарнинг мавжудлиги ҳақида далолат беради.

в) Электромагнит тўлқинларнинг дифракцион панжарадан ўтишда ҳосил бўладиган дифракциясини текшириш

г) Электромагнит тўлқинларнинг тусиқ четидан ўтишда ҳосил қиладиган дифракцияси