Радиотехник тизимлар назарияси асослари

uchun yorqinlik funksiyasi. Quyoshning
bunda: — Quyoshning, A/6— ^{absolut kattaligi ko‘rsati!gan.}
csa yulduzning absolut bolometrik
yulduziy kattaliklari va = 4m.72.
Yulduzlar olamida eng ko‘p yorug‘lik kuchiga ega yulduzning (yulduzlar jadvalida raqami HD 93129) absolut kattaligi M b = —1lm.5 va uning yorqinligi L=3.2 106 Ls , ya’ni Quyoshnikidan 3.2 mln. marta ko‘p. Eng kam yorug‘lik kuchiga ega yulduzniki M b =+ 20 m bo‘lsa, (3.1-rasmga qarang) uning yorqinligi Quyoshnikidan mln marta kam, ya’ni L=10 6 L0. Biroq bunday eng ko‘p va kam yorqinlikka ega yulduzlar nihoyatga kam. Agar eng ko‘p uchraydigan yulduzlarni Mh =14™ desak, ular Quyoshga qaraganda 5 ming marta kam yorqinlikka ega. Shunday qilib, eng ko‘p yorug‘lik kuchga ega yulduz bilan eng kamga ega yulduzning yorqinliklari nisbati 1012 dan oshadi.
Agar yulduz absolut qora jism singari nurlanish sochadi deb hisobla- sak, u holda uning yorqinligi L=47iR2- e =4jrR 2 • o l \ . Bu yerda, R — yulduzning radiusi; o — Stefan-Bolsman doimiysi; e — yulduz sirtining yuza birligidan chiqayotgan quvvat; Te— e quvvatga ega absolut qora jismning temperaturasi. Yorqinlik L temperaturaning to‘rtinchi va yulduz radiusining kvadratiga proporsional miqdordir. Endi yulduzlaming temperaturasi qanday oraliqda bo‘ladi, shunga to‘xtalaylik.
b) Yulduzlar temperaturasi. Yulduzlarning nurlanishi uning atmosfera
qatlamlaridan chiqadi va nurlanishni o‘lchashga asoslanib topilgan temperatura ana shu atmosfera qatlam larining tem peraturasi boTadi. Yulduzlar temperaturasini oTchashning bir necha usullari mavjud boTib, ular yulduz spektrida energiyaning taqsimlanishini va yulduz chiziqlari intensivligini yoki toTa energiyani oTchashga asoslangan.
QoTlanilayotgan usulga ko‘ra hisoblab topilayotgan temperatura har xil nom bilan yuritiladi. Har xil usul bilan oTchanayotgan yulduz temperaturasi bir-birdan biroz farq qiladi. Buning sababi ular yulduz nurlanishining har xil sohalarini ifodalaydi. Shu usullarga qisqacha to ‘xtalib o‘taylik.

93