R. X. Alimov, O’. T. Xayitmatov, A. F. Xakimov, G. T. Yulchieva, O. X. Azamatov, U. A. Otajanov

Tizimlar namunasi 
Tizim 
Tizim elementlari 
Tizimning 
asosiy 
maqsadi 
Iqtisodiy ob’ekt 
Odamlar,  jihozlar,  materiallar,  bino 
va hakozo 
Tovar 
ishlab 
chiqarish 
Kompyuter 
Elektron 
va 
elektromexanik   
elementlar, aloqa tarmoqlari va 
hokazo 
Ma’lumotlarni  qayta 
ishlash 
Telekommuni-
katsiya   tizimi 
Kompyuterlar, 
modellar, 
kabel, 
tarmoq dasturiy ta’minot va hokazo 
Axborot uzatish 
Axborot 
tizimi 
Kompyuterlar,  kompyuter  tarmoqlari, 
axborot va dasturiy ta’minot, odamlar 
Kasbiy 
axborot 
ishlab chiqarish 
 
4.2. Iqtisodiy obьektni boshqarishning avtomatlashtirilgan axborot tizimi 
Tashkiliy  tizim  –  boshqarish,  shuningdek,  tashkiliy  tuzilma,  maqsadlar, 
boshqarish  samaradorligi  va  xodimlarni  rag’batlantirish  qoidalari  mezonlari  uchun 
foydalanadigan,  xodimlarning  yurish-turishi  va  texnik  vositalarning  ishlatilish 
tartibini belgilovchi qoidalar yig’indisidir. 
Tashkiliy  tizimlar  ishlab  chiqarish  vositalaridan  foydalanuvchi  kishilar 
jamoasining  ishlab  chiqarish  faoliyatini  boshqarish  uchun  mo’ljallangan.  Oxirgisi 
ancha  muhim  holat  hisoblanadi, chunki tashkiliy tizimlar texnik  vositalarning o’ziga 
xosligini, xususan, boshqaruv vositalarini hisobga olishi lozim.  
Tizimda  boshqaruv  ob’ekti  –  bu  muayyan  moddiy  zahiralarga  ega  va  aniq 
mahsulotni olishga yo’naltirilgan ishlab chiqarish operatsiyalarini bajaruvchi vazirlik, 
idora,  korxona,  tsex,  ishlab  chiqarish,  uchastkalar,  ijrochilar  jamoasi  yoki  ayrim 
shaxslardir. Boshqaruv ob’ektining faoliyati ishlab chiqarish jarayoni chog’idagi turli 
holatlardagi vazifalarni amalga oshirishga bo’ysindirilgan.  
Boshqaruv organi ob’ektni boshqarish uchun tashkiliy tizimdan foydalanuvchi 
shaxs yoki shaxslar guruhi sanaladi. 
Axborot  tizimlari  axborot  va  axborot  texnologiyalari  kabi  jamiyat  paydo 
bo’lgan  vaqtdan  buyon  mavjud,  chunki  uning  har  qanday  rivojlanish  bosqichida 
boshqaruvga  ehtiyoj  bo’ladi.  Boshqaruv  uchun  esa  tizimlashtirilgan,  oldindan 
tayyorlangan axborot talab qilinadi.  
Axborot  tizimi  tegishli  iqtisodiy  ob’ektlar  (ob’ektlar)da  faoliyat  ko’rsatuvchi 
va turlicha tuziluvchi axborotlar majmui uning axborot tizimini tashkil etadi.