R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

Insonning nutq fa o liy a ti sezgi a’zolari asosida his qilinuvchi
nutq birliklari - tovush y o k i tovushlar tizim i vositasida r o ‘yobga
chiqadi. Nutq tovushi o 'z id a uch jihatni birlashtiigan murakkab
nutqiy biilik sifatida n a m o y o n b o ‘ladi. Ular quyidagilar:
a) talaffuz a’zo la ri 
bilan boshqariladigan markaziy nerv
sistemasi mahsuli (fiziologik: jihat);
b) taliatdagi har q a n d a y tovush kabi akustik tabiatga e g a (fizik,
akustik jiliat);
d) 
kishilarning 
axborot uzatish, kommunikatsiya 
vositasi
(funksional, sotsial, liso n iy jih a t).
Nutq tovushining haq iq iy va muhim jihati — uning funksional
aspekti. Tilshunoslikda aytilgan uch jihatni yaxlitlikda o ‘rganish
yoki ajratgan holda tadqiq qilish masalasida bir xillik yo‘q . Ba’zi
rnutaxassislar nutq to v u sh in in g fiziologik tom on i biologiya, akustik
jihati fizika fanining o ‘rganish predmeti bo‘lib, tilshunos uning
faqat funksional to m o n in ig in a tekshirishi lozim degan fik m i ilgari
sursa, ayiimi har uchala jilia t bir-biridan ajralmas, ularni yaxlitlikda
o ‘rga\imoq kerak d egan a q id aga tayanadi. Ana shu ikki qarash
kurashi natijasida tilsh u n o slik d a ikki - fonetika va fonologiya
sohalari 
ajraldi. 
P ir o v a rd
natijada 
fonetika 
nutqiy , variant
(xususiylik)ni, fonologiya 
esa lisoniy invariant (umumiÿlik)ni
tadqiq qilish bilan m a sh g 'u l bo‘ladigan bo‘ ldi.
Fonetika va u n in g b ir lig i. 
Fonetika deganda eng quyi lisoniy
sath harn, tilshunoslikn ing shu sathni o'iganadigan sohasi ham
tushuniladi. Fonetika (gr 
.phonetikos - tovushga, ovozga xos)