R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

farq lan ish i, hosil bo‘lish usuiiga ko‘ra portlovchi, sirg‘aluvchi,
p o rtlo v ch i-sirg ‘aluvchi tovush xossalarining aniqlanishi kabilar),
shixningdek, tovushning umumiy akustik xossalari o ‘rganiladi.
Q ism a n artikulyatsion, qisman akustik belgiga tayangan holda nutq
to v u sh in in g 
universal, 
shuningdek, 
farqlovchi 
belgilariga
tayan a d ig an
ichki tasnifini berish 
bilan 
ham shug‘ullanadi.
U m u m iy fonetika tovushning birikish qonuniyatlari, bir tovushning
ik k in ch isiga ta’siri xususiyatini (akkomodatsiya va assimilatsiyaning
t u r li 
k o ‘ rinishlari), bo‘g‘iiining tabiati, b o ‘g ‘inda tovushning
birikish qonuniyati, t>o‘g‘inga boMinish shartlari, so‘zlarning fonetik
tu z ilish i, 
qisman urg‘u va singarmonizm masalalarini 
ham
te k sh ir a d i. Umumiy fonetika intonatsiya uchun qo'llaniladigan
v o sita (tovush balandligi, kuchi (intensivligi), cho‘ziqligi, tezligi
(te m p i), pauza, tembr kabi masalalami ham tekshiradi.
Xususiy fonetikada yuqorida aytilgan masalalar muayyan tillar
m iso lid a tekshiriladi. Xususiy fonetika tarixiy va muosir, sinxron va
diaxron, tasviriy va eksperimental kabi ko‘rinishlarda ish yuritadi.
Q iyosiy 
fonetika bir 
neclita qarindosh 
yoki 
qarindosh
b o ‘ I m agan tilning yoxud bir qancha dialekt va shevaning unli va
u n d o sh tovushlari, ulardagi fonetik o'zgarish va boshqa hodisalami
q iy o s iy aspektda tekshiradi.
Q iyosiy fonetikx umumiy va xususiy fonetika oralig‘idagi
va ziya tn i egallaydi.
FonoLogiya. Fonologiya (gr. 
rhone — tovush, logos — ta’limot)