R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

Bu qoidaning buzilishi quyidagi xatolarga olib keladi:
a) noto‘Iiq tasnifda turning barcha jinslari to‘liq sanalmaydi.
M asalan, «So‘z yasovchi ot yasovchilar va fe'l yasovchilarga
b o iin a d i» kabi. Chunki so‘z yasovchilar aytilganlardangina iborat
em as;
b) 
ortiqcha a ’zoli tasniflar 
tasniflangan guruhlar hajman
tasniflanuvchi 
butunlikdan 
katta 
bo‘ladi. 
Masalan, 
«unlilar
lablangan, lablanmagan va bo‘g ‘iz turlariga ega».
2. 
Tasnifning 
bir 
asosda 
amalga 
oshirilishi 
lozimligi.
Tasniflanuvchi butunlikni guruhlarga bo‘lish bir belgi, asos, mezon
asosidagina amalga oshirilmog‘i lozim. Masalan, so‘z turkumlari
uch - morfologik, semantik va sintaktik belgi asosida tasniflanishi
m um kin. Lekin har bir tasnifda ularning birigagina tayaniladi.
Tasnifda bunga rioya qilmaslik ikki xil xatoga olib keladi:
a) 
tasnifni amalga 
oshira 
olmaslikni 
keltirib 
chiqaradi.
M asalan, so‘zlar morfologik jihatdan o'zgaruvchi va o ‘zgarmas,
sem antik jihatdan avtosemantik (mustaqil m a’noli) va sinsemantik
(nom ustaqil m a ’noli) so‘zlarga bo'linadi. Lekin ularni bir paytning
o ‘z id a morfologik va semantik tasnif qilib bo'lmaydi. Chunki
o ‘zgarm as so‘z avtosemantik ham, sinsemantik ham bo'lishi
50

---

mumkin. Masalan, k o ‘makchi o'zgarmas, sinsemantik, ravishlar
o‘zgarmas, avtosem antik so'z;
b) 
tasnifning bir 
bosqichining o ‘zida g o h u, goh bu a s o s n i