R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

qilad i. Chunki turli lisoniy birlik va bir birlikning turli varianti
orasidagi munosabat har xil tabiatli unsurlar, a’zolar orasidagi
m unosabatlar sifatida muayyanlashtirilmog‘i lozim. Masalan, shaxs-
son shakli b o ‘lgan 
[-miz\ va [-.s/s] (o ‘qiymiz-o‘qiysiz) har xil lisoniy
m orfologik birlik b oiib , bir paradigmaning turli a’zolari sifatida
ziddiyatli munosabatda bo‘ladi. Biroq turli farqli" xossaga ega
b o'lgan til oldi va til orqa (o') unlilari bitta (o') fonemasining
variantlari 
sifatida 
fonetik jihatdan 
farqlansa-da, 
funksional
jihatdan tafovutga ega emas. Chunki o‘zbek tilida bitta 
[o']
fonem asi mavjud bo‘lib, lining variantlari ma’no farqlash tabiatiga
ega em as. B a ’zilar [o^>] s»‘zini aytganda, (
0
) ni til oldi, boshqalar
esa til orqa unlisi sifatida talaffuz qiladi. Baribir, bu so‘z (
0
)
tovushlari 
qanday 
bo‘lishidan 
qat’i 
nazar, 
«fikr», 
«xayol»
m a’nolarini beradi. Lisoniy birlikning varianti orasidagi bunday
m unosabat ziddiyatsiz munosabat deyiladi.
Ziddiyat paradigmatic munosabatning xos ko‘rinishi va xossasi
sifatida sintagmatik munosabatga qarama-qarshi qo‘yiladi .
M a’lum bir lisoniy birlik mansub ziddiyatlar majmui bu
birlikning 
paradigmatik 
sifatini 
aniqlashda, 
paradigmatik
muayyanlashtirishda hal qiluvchi rol o'ynaydi. 
Paradigmatik
muayyanlashtirish 
birlikning 
boshqa 
birlikdan 
farqlanuvchi
substansial tabiatini oydinlashtirish demakdir.