R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

keltirdi) ring emas, balki uning tarkibiy qismi
bo‘lg a n
keltir fe’li ma’nosini izchlagan va gap bo‘lagining bo‘lagiga
daxldor. ikkinchi gapda esa aniqlovchi (so‘z kengaytiruvchisi) ning
kengaytiruvchisi vazifasida kelgan. To'ldiruvclii o‘zi bog‘lanayotgan
fe’ln in g obyekt valentligini toldiradi va sliunga muvofiq ravishda,
uning m azm unidan shaxs/predmetlik ma’nosi anglashilib turadi.
H arak atni bajarish vositasini ifodalovchi gap b o ‘lagini uning
predm et y o k i nopredmetlik ma’nosidan qat’i nazar, to'ldiruvchi
yoki h o l d eb atashning o ‘zi ham muammoli. Chunki ular bir
vaqtning o £zida 
nimada so‘rog‘iga ham, qanday, qay holda, qay
y o ‘sin d a  s o ‘ roqlariga 
ham javob b o ‘lishi tabiiy liamda ularning
m ohiyatini 
toMaroq 
ochishga xizmat 
qiladi. Shuni alohida
ta’kidlash kerakki, misollardagi so'zlarning bunday so‘roqlarni
o lish id a o ‘rin-payt kelishigi ko‘rsatkichinin.g roli muhim. 0 ‘rin
ma’n o s in i ifodalovchi 
[-da] kelishik shakli gap propozitsiyasining
tavanch b o‘lagi bo‘lgan makonrii ifodalashda alohida mavqega ega.
Ma’lu m k i, makon va zamon ma’nosidagi hollar gap kesimini
shakllantiruvchi (Pra)ning o ‘rin va payt ko‘rsatkichlariga mos
keladi. Xususan, quyidagi ko‘rimshli (47-jadval):
47-jadval
yashayman
o'qituvc himan
M en hozir Qarshida
ikkincliiman
xursandman
ga p la rd a o‘rin ma’noli 
Qarshi so‘zi bilan yasha fe’li orasida,
Qarshï so‘zi bilan o'qituvchi so‘zi orasida, shuningdek, sifatga xos