R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

q u y id a g ic h a
beriladi:
1
) «sliaxs»;
2
) «qarindosh»;
3) «q o n -q a rin d o sh » ;
4) «bevosita»;
5) «1-avlod»;
6
) «m en»dan k atta»;
7) «erkak»;
8
) «umumuslubiy».
Chunki p r e d m e t shaxs va shaxs em asga, shaxs q a r in d o sh va
qarindosh em asga, q a r in d o s h q o n -q a rin d o sh va nikoh q a rin d o sh g a ,
qon-qarindosh b e v o s ita yoki b ilvositaga, bevosita 
1
-avlodga y o k i
2
-
avlodga, ]-avlod m e n d a n kattaga yoki m endan kichikka, m e n d a n
katta erkak yoki a y o lg a b o ‘lin a d i.
Leksem ani s e m a g a ajratish tilshunoslik da k o m p o n e n t yoki
uzvli tahlil yoxu d s e m i k tahlil deb yuritiladi. Sem em ani s e m a g a
ajratish m oddani a t o m g a ajratishga, boshqacha aytganda, 
sem a
xirniyaviy elem en tga 
o 'x sh a y d i. B orliqda xim iyaviy e le m e n t turi
sanoqli bc'lganligi v a u la m in g har xil kom binatsiyasidan 
behad
103

---

k o ‘p 
m o d d a
hosil 
qilingatiligi 
kabi, 
cheklangan 
m iqdordagi
s e m a n in g turli xil kom binatsiyasidan ham ko'plab sexnema vujudga
k elad i.
Semema va nutqiy ma’no
Sem em aning nutqiy lug‘aviy ma’no sifatida voqelanishi.
S e m e m a va nutqiy m a ’n o m u n o sa b a ti, albatta, boshqa lison iy
birlikda 
b o 'lg a n i 
kabi, 
dialektikaning 
um um iylik-xususiylik,
m o h iy a t va h odisa, im koniyat v a v oq elik , sabib va oqibat, um um ati