R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

lek seim sid a g i «ijobiy»
sem a si s h a x s iy m unosabatni ko‘ rsatuvchi ifoda sem asi bo‘lsa,
[aeroplan]
 
leksem asidagi 
«arxaik», 
[kompyuter]
 
leksem asidagi
« n e o lo g iz m » , 
[xarseb]
 
leksem asidagi 
«shevaga 
xos» 
sem asi
q o ‘lla n ish davri va doirasini ko'rsatuvchi ifo d a sem asi.
I fo d a
sem asi ham m u h im yoki m u h im bo‘ lm agan turga
ajratiladi. 
Shu boisdan farqlovchi, m uhim ifoda semalari 
ingerent
k o n n o ta tiv sema
va m u h im bo'lm agan ifoda sem alari 
adgerent
k o n n o ta tiv sema
deyiladi.
V azifa semasi 
lek sem an in g 
birikuv-biriktiruv 
(valentlik)
im k o n iy a tin i, liso n iy qolipda q an d ay o 'lin n i egallasliini bildiruvchi
sem a d ir. 
M asalan, 
[kitob], 
[dafiar],
 
[
m aktab
], 
[bormoiq]
kabi
le k s e m a la r n in g valentlik im koniyati o ‘ta keng va shu boisdan gapda
tu r li gap b o ‘laklari vazifasida keladi. 
[Qat'iy], [keskin], [moviy],
[i
qizg‘ish\
leksem alarining vazifa sem asi to r va shu boisdan aniq.
U la r a y r im so‘zlar bilan birika oladi, xolos.
S e m e m a sem alari o ‘zaro dialektik m unosabatda va teskari
r n u ta n o sib lik k a ega. S em em an i uchburchakka qiyoslasak, har bir
tu rg a
m a n su b
sema