R. S. Qosimov (rais), X. Sultonov, Q. Nazarov, M

Milliy uyg’onish - Turkiston o’lkasi xalqlarining milliy mustaqillik uchun kurashi ikki yo’nalishda namoyon bo’ldi: birinchisi - qurolli kurash, qo’zg’olonlar yo’li, ikkinchisi, jadidlar olg’a surgan madaniy–ma’rifiy yo’nalish bo’lib, bu yo’lning asosiy maqsadi xalq madaniy- ma’rifiy saviyasini oshirish, shu yo’l bilan milliy ongni yuksaltirib, dunyoni yangicha idrok etish asosida o’lkani davr talablariga muvofiq mustaqil siyosat va rivojlangan iqtisodiy munosabatlar darajasiga olib chiqish edi.
170
O’tilgan mavzu bo’yicha savollar:

1. 
   Islom mintaqa madaniyatining Evropaga ta’siri.
   
2. 
   «Averroizm».
   
3. 
   Islom va Reformatsiya.
   
4. 
   Evropa Uyg’onishi va Sharq madaniyatiga e’tiborning kuchayishi.
   
5. 
   Evropa ma’rifatchiligida ilm va imon ziddiyati.
   
6. 
   Shayboniy va Ubaydiy.
   
7. 
   «Milliy iztirob» she’riyati.
   
8. 
   Turdi ijodida yagona Vatan g’oyasi. «El rabotu to’ra qo’noq».
   
9. 
   «Yurt egasi» va uning mas’uliyati.
   
10. 
    Mashrabning ma’naviyatdagi isyoni.
    
11. 
    Mirzo Bedil merosining Markaziy Osiyo xalqlari ma’naviyatiga ta’siri.
    
12. 
    Amiriy va Gulxaniy.
    

12-bob.
Chor Rossiyasi hukmdorligi va bolьshevizm qatag’onlari sharoitida milliy ma’naviyatimiz ahvoli. Milliy Uyg’onish va Jadidchilik ma’naviyati

1-fasl. Yagona Turkistoning parchalanishi va Rossiya imperiyasining makkorona siyosati.

Turkiy millat buyuk millat edi. Taqdir 2 marta bu millatning toleini yuksaklarga ko’tardi. Birinchi marta V-VII asrlarda Buyuk Turk xoqonligining vujudga kelishi bilan katta bir mintaqada milliy davlat, milliy adabiy til shakllangan bo’lsa, ikkinchi marta deyarli 1000 yil davomida butun mintaqada siyosiy hukmronlik turkiy elat namoyandalari qo’lida bo’lganligi bundan darak beradi. Shu bilan birga 2 marta jiddiy ogohlantirish ham berildi. Birinchisi, Xorazmshohlar davrida mo’g’ullar bosqini orqali, ikkinchi marta Rossiya imperiyasining asorati, bolьshevizm qatag’onlari va makkor siyosati ko’rinishida. Islom mintaqasida turkiy sulolalar bir-biri bilan jang olib borib, oxir-natijada millatni parokanda qildilar. Ayniqsa, Movarounnahrdagi oxirgi uch xonlikning o’zaro mojarolari avval Rossiyaga qaramlikka, so’ng yagona Vatan - Turkistonning uzil-kesil parchalanib ketishiga olib keldi. Bugungi