R. S. Amriddinova mehmonxona servis xizmati

Tayanch iboralar: 
Mexmenxona, mexmonxona industriyasi, qadimgi 
davr, urta davr, yangi davr, xozirga davr, mexmenxonalar xalkaro 
uyushmasi, kichik mustakil mexmonxonalar, “Mexmonxona” (“Otel”) 
dasturi; joylashtirish xizmati, ovkatlantirish xizmati, kushimcha xizmatlar, 
mexmonxona industriyasining asoschilari, mexmonxona texnologiyasi; 
mexmonxona mahsuli, dunyoning g‘aroyib mehmonxonalari.
Mustaqil nazorat qilish uchun topshiriq va savollar:
1. Mexmonxona industriyasining tarixiy ahamiyati
2. Xalqaro mexmonxona va restoran tarmoqlarining tashkil topishi, 
rivojlanish bosqichlari. 
3. Turizm soxasida kichik korxonalar tarmog‘ining ahamiyati. 
4. Yevropa iqtisodiyoti hamjamiyati mexmonxonalar va restoran milliy 
uyushmalari konferensiyasi (XORTEK) ning turizmda tutgan o‘rni. 
5. Mexmonxona industriyasi kompyuter texnologiyalari ahamiyati. 
6. Mexmonxonalar texnologiyasi. 
7. Xalqaro mexmonxonalarning rivojlanish darajasi.
8.
Dunyoning g‘aroyib mehmonxonalari haqida gapirib bering.
21

---

Mavzu 2. Zamonaviy mehmonxonalarning turlari 
Reja:
1. Joylashtirish vositalari va tizimi
2. Mehmonxonalarni tavsiflovchi belgilar
3.
Mehmonxonalarning funksional vazifasi 
1. Joylashtirish vositalari va tizimi
Mehmonxona ishining hozirgi rivojlanishi jahon amaliyotida mijozga 
(mehmonxona xizmatlaridan foydalanuvchiga) mazkur xizmatlar 
bozorlaridagi narx-navoga qarab ko‘p variantli mehmonxona servisini 
taklif qiladi. Har yili ommaviy axborot vositalari ko‘p sonli mijozlarga 
mazkur servis turidagi faoliyatning yangi shakllari haqida ma’lumot 
beradi. 
Bundan 100 yil oldin joylashtirish korxonalarning faqat ikkita turi 
mavjud bo‘lgan:
-
jamiyatning oliy tabaqasi vakillari uchun hashamatli mehmonxonalar;
-
aholining qolgan qismi uchun karvonsaroylar.
Vaqtini yo‘lda o‘tkazishga majbur bhlgan odamlarda tanlash 
imkoniyati bo‘lmagan. Bugungi kunda mehmonxona mahsulidan 
foydalanuvchilarga joylashtirish korxonalarining rang-barang shakllari va 
turlari, chunonchi, iqtisodiy klassga mansub bo‘lgan hashamatli otellar va 
mehmonxonalar, motellar, kempinglar va h.k. taklif qilinadi. Har bir odam 
o‘z didi va puliga qarab hzi uchun ma’qul variantni tanlash imkoniyatiga 
ega. 
O‘zbekiston iqtisodiyotida bozor munosabatlari ancha jo‘shqin 
rivojlanmoqda. Bu mehmonxona servisida band bhlgan tijoratchilarga 
katta imkoniyatlar yaratmoqda. O‘zbekiston bilan chet elda mehmonxona 
ishini tashkil etishdagi keskin tafovutlar asta-sekin yo‘qolib bormoqda. 
O‘zbekiston Respublikasining mehmonxona korxonalari mijozlarga 
xizmat ko‘rsatish saviyasini, nomerlarning shinamligi va qulayligi 
darajasini, xizmat ko‘rsatuvchi xodimlarning malakasini izchil oshirib 
bormoqdalar. 
Mehmonxona servisi korxonalarining rang-barangligi, shuningdek 
vaqti-vaqti bilan mehmonxona xizmati yangi-yangi turlarining paydo 
bo‘lishi joylashtirish korxonalari tasnifi va tipologiyasini ancha shartli 
qilib qo‘yadi. 
Zamonaviy korxonalar vazifasiga, sig‘imiga, qavatlariga, 
konstruksiyasining tipiga, shinamlik darajasiga, foydalanish rejimiga 
22

---

(yillik, mavsumiy), joylashgan yeriga (shahar, kurort va h.k.), ular nima 
maqsadga mo‘ljallanganligiga, oziq-ovqat bilan ta’minlanganligiga, narx-
navo darajasiga qarab farqlanadi. Loyihalash paytida bu omillarning 
barchasi hisobga olinadi va mehmonxona xonalarining tarkibiga, binoning 
memorlik-tarx tuzilishiga va shu kabilarga ta’sir ko‘rsatadi. 
Mehmonxonalarni tavsiflovchi asosiy belgilar: ularning sig‘imi, necha 
qavatdan iboratligi, vazifasi va shinamlik darajasi.