Р. Аллен. 3-мавзу. ИҚтисодий жараёнларда оптималлаштириш усулларини қЎллаш

Озуқа рациони масаласи (Диета масаласи). Озуқа рациони масаласида, қишлоқ хўжалик чорвачилик корхоналарида хил озуқа бўлиб, улардан ҳар бири турдаги тўйимли моддага эга. Маълумки, биринчи озуқанинг бир бирлиги биринчи тўйимли моддага, иккинчи тўйимли моддага ва ҳоказога эга; иккинчи озуқанинг бир бирлиги биринчи моддага, иккинчи моддага ва ҳоказо. Умумий ҳолда i-номерли бир бирлик озуқада j-номерли бирлик модда бор (демак, коэффициентнинг биринчи индекси тўйимли модданинг номери, иккинчиси эса озуқанинг номерини билдиради). Келтирилган технологик коэффициентлар кимёвий ёки бошқа таҳлиллар натижасида аниқланади.
Энди орқали ҳар бир тўйимли модданинг миқдорини белгилаймиз. чорва молларининг олиши лозим бўлган минимал миқдордаги i-номерли тўйимли модда. j-номерли озуқанинг нархини орқали белгилаймиз. миқдорлар маълум ҳисобланади.
Озуқа рационини тузиш масаласининг мақсади шуки, шундай рационни (чорва молларини озиқлантириш режаси) топиш керакки, у барча чегаравий шартларни тўлиқ қаноатлантирсин ва функционал энг кичик қийматга эга бўлсин.
Транспорт масаласи. Ишлаб чиқарувчилардан истеъмолчиларга юкларни ташиш жараёнида вужудга келади. Транспорт масаласининг мақсади бўлиб, ишлаб чиқарувчилардан истеъмолчиларга юкларни ташиш жараёнида вужудга келадиган транспорт харажатларини минималлаштиришдан иборат.
Чизиқли дастурлаш усулининг бошқа масалалари сингари транспорт масаласини ечиш жараёни бошланғич таянч режаси топиш билан бошланади. Транспорт масаласининг бошланғич режасини топиш усуллари кўп бўлиб, «шимолий-ғарб бурчак» усули ва «минимал харажат» усули амалиётда кўп фойдаланилади.
Транспорт масаласи умумий ҳолда (m та жўнатиш пункти, n та қабул қилиш пункти) mxn та номаълумга эга бўлиб, чегаравий шартлар ва мақсад функциясини тузиш йўллари аввалгидек қолади.