Qurilishda menejment

8-mavzu: Tadbirkorlikni boshqarishni tashkil etish. Tadbirkorlikni bank, 
soliq xizmati va audit bilan o‟zaro aloqalari 
 
Reja: 
1. Iqtisodiy isloxatlarni erkinlashtirishda biznesni boshqarishdagi roli. 
Boshqarish strategiyasi 
2. Kichik korxonada mexnat munosabatlarini asosi. Xamkorlik dasturini 
tuzish. Biznesda mexnatning shartnoma shaklidan foydalanishi
3. Mol etkazib berish shartnomasi. Oldi- sotdi shartnomasti. Reklamaga oid 
shartnoma
4. Mamlakatimiz iqtisodiyotni yanada erkinlashtirish va iqtisodiy isloxotlarni 
chuqurlashtirish sharoitida narx faoliyati ustidan moliyaviy nazorat shakllari; 
bank, solik xizmati, solik politsiyasi, audit 
5. Bank bilan uzaro aloqa. Kredit, xisob operatsiyalarini amalga oshirish 
shartnomasi 
6. Kredit shartnomasi.Davlat soliq siyosati. Soliq turlari. Soliq imtiyozlari
1. Iqtisodiy isloxatlarni erkinlashtirishda biznesni boshqarishdagi roli. 
Boshqarish strategiyasi 
Boshqarishda tadbirkorlik faoliyati deyilganda—ishni tashkil etishga ta‘sir 
ko‘rsatadigan shart-sharoitlar va omillar borligi tushuniladi. Tadbirkorlik 
faoliyatining maqsadlari va vazifalari bevosita bozor tamoyillaridan kelib chikadi. 
Ma‘lumki, bozor iktisodieti sharoitlarida sotuvchilar uz tovarlarini imkon 
boricha kuprok foyda beradigan Qilib sotishga, xaridorlar esa bu tovarlarni imkoni 
boricha arzonrok xarid kilishga intiladi. 
Bozor iqtisodiyotida davlat tomonidan ko‘rsatiladigan choralar ijtimoiy 
ximoya, atrofdagi muxit muxofazasi, inson kadrini, demokratiyani ximoya kilish va 
boshkalarga karatilgan bo‘lishi mumkin. Tadbirkorlikning muxim tomoni uning 
faoliyatini boshkarib borishdir.Tadbirkorlikni boshkarish moxiyat e‘tibori bilan 
olganda maqsadga erishish yulida kilinadigan xatti-xarakatlarni jonlantirish uchun bir 
shaxs eki shaxslar guruxi tomonidan boshka shaxsga ta‘sir utkazishdan iborat. 
Tadbirkorlikni boshkarish uch jixatni uz ichiga oladi: 
1. ―Kimni‖ ―kim‖ boshkaradi?
Bu narsa boshkaruv vazifalari, boshkaruv organlari vazifalarining ijrosini 
ta‘riflaydi. Ikkinchidan, shaxslarni va Qarorlarga aloqador vositachi kishilarni kim 
boshkarib borishi shu yul bilan aniklanadi. 

---

2. 
Boshkaruv ―kay tarika‖ amalga oshiriladi va boshkariladigan kishilarga u kay tarika 
ta‘sir utkazadi? 
3. 
Boshkaruv ―nima‖ bilan amalga oshiriladi? Tadbirkorlikni boshkarishning muxim 
vazifasi tadbirkorlik siyosatini belgilashdir. Tadbirkorlik faoliyatining siyosati barcha 
normativ talablar va shu talablarni amalga oshirish usullarini uz ichiga oladi. 
Tadbirkorlik faoliyatining samarali bo‘lishida tadbirkorlik muxiti omillarini
tadkik etish muxim urinni egallaydi. Tadbirkorlik muxiti deyilganda firmaning 
faoliyat ko‘rsatib borishiga ta‘sir utkazadigan va boshkaruvga oid qarorlar qabul 
kilishning talab etadigan shart-sharoitlar va omillar bor yukligi tushuniladi. 
Tadbirkorlik muxitining ichki va tashki omillari tafovut kilinadi. Ichki muxit 
deyilganida firmaning olinadigan foydani kupaytirishga karatilgan boshkaruv 
mexanizmini uz ichiga oluvchi xo‘jalik faoliyati tushuniladi. 
Tadbirkorlikning tashki muxiti deyilganda raqobatchi firmaning faoliyatini 
kat‘iy nazar atrofidagi muxitda yuzaga keladigan, lekin, uning ish olib borishga ta‘sir 
utkazadigan barcha shart -sharoitlar va omillar tushuniladi. 
Tadbirkor katta foyda olish uchun kuyidagi yunalishlarda uz maqsadini aniklab 
olishi kerak: fan-texnika soxasida - yangi maxsulotni ishlab chikish va joriy etishni; 
ishlab chikarish soxasida texnologiya jarayonini takomillashtirish va yangi 
texnologiyadan foydalanish, ishlab chikarilgan maxsulot sifatini yaxshilashni; 
mexnatni utkazish, sotishda- xar 1 mexnatga nisbatan bozor ulushini saklab kolish va 
kengaytirib borishi lozim. 
Boshkarishning asosiy vazifasi omillar ta‘sirining tabiati va darajasini aniklab, 
tadbirkorlik faoliyatining samarali amalga oshib borishi va rivojiga ta‘minlashga 
karatilgan qarorlar qabul kilishdir. Shu maqsadda tadbirkorlik muxiti omillari 
kuyidagi jaraenlarda: 
- marketing tadkikotlari va marketing dasturlarini ishlab chikishda;

biznes-reja ko‘rsatkichlarini ishlab chikarishda; 

operativ boshkarishda; 

xo‘jalik faoliyati natijalarini nazorat qilib borish jarayonida muntazam tahlil qilib 
boriladi. 
Respublikamizda iqtisodiy isloxatlarni amalga oshirishga asosiy maqsad-bozor 
munosabatlarni tashkil etish, bozorni turli tuman zarur tovar va xizmatlar bilan 
tuldirib, iste‘molchilarning saralab tovar xarid kilishiga keng imkoniyatlar yaratib, 
pirovard natijada xalkning farovon turmush sharoitini ta‘minlashdan iborat. 
Xalkimizning farovon turmushini yaratishda, keng iste‘mol tovarlar bilan 
bozorni tukin sochin kilishda, aholiga turli-tuman xizmatlar ko‘rsatishni tashkil 
etishda tadbirkorlikning xam uz urni bor. Chunki tadbirkor kancha rivojlansa, moddiy 
ishlab chikarish va xizmat ko‘rsatish xam shunchalik rivojlanadi. 
O‘zbekiston 
respublikasining 
―Tadbirkorlik 
to‘g‘risida‖gi 
Qonunida 
belgilanganidek, xar qanday shakldagi tadbirkorlik mulk egasining shaxsan ishtirok 

---

etishiga yoki boshka fukarolarning mexnatining kullash yuli bilan foyda olishga 
asoslanishi mumkin