Qurilishda menejment

1. 
Xarakatdagi sektor. 
2. 
Moliyaviy vositachilar. 

---

Korxona doimo uz foydasidan:
*
davlatga soliq; 
*
bank krediti foizini; 
*
aktsionerlarga dividend tulashi zarur. 
Moliyaviy soxada yutuk keltiruvchi omillarga:

vakt omili; 

tavakkalchilik omili; 

inflyatsiya omillari kiradi. 
Vakt omili muvaffakiyat imkoniyatlarini oshiradi va yomon natijalar 
extimolining pasaytiradi. 
Moliyaviy muxitni katta noanikligi tovarlar va xizmatlarga bo‘lgan narx 
darajasini doimiy usishiga - inflyatsiyaga olib keladi. Inflyatsiya foiz stavkasiga, 
moliviy bozorlarga, investorlar daromadlariga. Korporatsiyalari loyixalariga, firmani 
kapital kuyilmalariga, ya‘ni barcha molyaviy muxitga ta‘sir ko‘rsatadi. 
Vakt omili bilan birgalikda olib boriladi. Tavakkalchiliksiz tadbirkorlik 
faoliyati bo‘lishi mumkin emas. Tavakkalchilikni bir necha guruxlarga bo‘lish 
mumkin: 

birinchidan, pulni xarid koboliyati tushib ketishi bilan boglik bo‘lgan tavakkalchilik, 
boshkacha aytganda bu inflyatsiyali tavakkalchilikdir; 

ikkinchidan, moliyaviy tavakkalchilik, firmani moliyaviy xolati va xulk- atvoriga 
boglik bo‘ladi; 

uchinchidan, operatsion tavakkalchilik, sizni tovarlar va xizmatlar bozoridagi 
nostadilligini aniklaydigan mavkedir. 
Bu urinda uchta turdagi investorlarni ajratish mumkin: 

tavakkalchilikni yoktirmaydigan; 

unga neytral karaydigan; 

tavakkalchilikni yaxshi deb xisoblaydigan. 
Tavakkalchilik omili kuyidagicha hisoblanadi: 
K Q Ic Q Ib , bu erda 
K - investorlar talab kiladigan daromad normasi; 
Ic - tavakkalchilikdan ozod bo‘lgan daromad normasi; 
Ib
 - 
tavakkalchilikga mukofot. 
Bozor munosabatlari rivojlanib, uning elementlari tobora kuprok tadbik 
etilayotgan, iqtisodiyot islox etilib, aktsiyadorlik jamiyatlarining soni usib 
borayotgan, bank ishi xar tomonlama rivojlanib, takomillashib kelayotgan, xalkaro 
aloqalar kengayib, mamlakat jaxon iqtisodiyot tizimiga kirib borayotgan sharoitlarda 
moliyaviy aktivlar tobora kuprok rusum bo‘lib boradi. 
Moliyaviy bozorning eng muxim tomonlaridan biri shuki, bu bozor yukori 
samara beradigan iqtisodiyotni faollik bilan shakllantirib boradi. Moliyaviy bozor 
sarmoyalarning safarbar etilishini ragbatlantirib, bush turgan pul mablaglarini 

---

iqtisodiyotdagi turli soxalar urtasida Qayta taksimlanishni ta‘minlab beradi. 
Moliyaviy bozor rentabel korxonalarga mablag berib turish orkali samarali 
iqtisodiyot shakllanib borishiga yul ochadi. 
Xozirgi zamon moliya bozorini kup sonli moliya muassasalari yoki vositachilar 
tashkil kiladi. Bu - sotuvchilar va xaridorlar ya‘ni, sotiladigan va xarid kilinadigan 
tovar, pul va boshka moliya aktivlari mavjud bo‘lgan bozor. Ular vaktinchalik 
foydalanish uchun (majburiyatli karzlar shaklida) yoki butunlay (aktsiyaga) berilishi 
mumkin. 
Shu bilan birga, moliya bozorlari pul mablaglari jamgarmalarining egalaridan 
karz oluvchilarga boradigan kuplab turli-tuman yullar bilan ta‘minlanib turadi. 
Iqtisodiy adabiyotda ular ikkita asosiy guruxga ajratiladi. 
Birinchi guruxga pul mablaglari bevosita jamgarmalarining egalaridan karz 
oluvchilarga boradigan mablag bilan bevosita moliyalash yullari kiradi. Ular uz 
navbatida ikki turga bulinadi: kapital moliyalash - unga muvofik tadbirkor mablagni 
mulkning bir kismiga almashtirish xisobiga oladi (oddiy aktsiya) va karz olish yuli 
bilan moliyalash - unga muvofik firma mablagni oldindan kelishilgan foiz buyicha 
keyin tulash va firmaga egalik kilish huquqini olmaslik haqidagi sharti bilan oladi 
(obligatsiya). Bu barcha kimmatli kogozlar, kimmatli kogozlar bozorining 
rivojlanishi va faoliyat ko‘rsatishini belgilaydi. 
Bevosita mablag bilan ta‘minlashga omonatchilarning mablaglarini moliya 
muassasalariga: tijorat banklari, sug‘urta va trast kompaniyalari, pensiya fondlari va 
xokazolarga kuyishga doir barcha operatsiyalar kiradi.