Qurilish materiallari va buyumlari

 
4 – ISH. GIPS HAMIRIDAN TAYYORLANGAN NAMUNA BALKACHALARI 
MUSTAHKAMLIGINI ANIQLASH 
(gipsning markasini aniqlash) 
Gips bog‘lovchi moddalarga texnikaviy talablar (jadvalni to‘ldiring). 
Gips 
markasi 
40x40x160 mm li tayanch-namunalarini 2 soatdan keyingi mustahkamlik chegarasi, kam emas 
siqilishga, MPa (kgs/sm
2
) 
egilishga, MPa (kgs/sm
2
) 
G – 2 
2 
20 
1,2 
12 
G – 3 
3 
30 
1,8 
18 
G - 4 
4 
40 
2 
20 
G - 5 
5 
50 
2,5 
25 
G - 6 
6 
60 
3 
30 
G - 7 
7 
70 
3,5 
35 
G - 10 
10 
100 
4,5 
45 
G - 13 
13 
130 
5,5 
55 

---

-
120 -
G - 16 
16 
160 
6 
60 
G - 19 
19 
190 
6,5 
65 
G - 22 
22 
220 
7 
70 
G - 25 
25 
250 
8 
80 
Asbob va uskunalar. 
Gidravlik press, 4x4x16 sm li qolip, moy, , qorishtirgich.
Ishlash tartibi. 
Gipsning mustahkamlik chegarasini aniqlash uchun tomonlari 4x4x16 sm 
o‘lchamli namunalar tayyorlanadi, va ularni ikki soatdan so‘ng markasini bilish mumkin. Gipsni 
egilishga bo‘lgan mustahkamlik chegarasini bilan aniqlanadi. asbobida 3 ta qo‘zg‘aluvchan tayanch 
mavjud 2 ta tayanch balkachaning pastki tomonida 1 ta tayanch balkachaning tepa qismining qoq 
o‘rtasiga joylashgan bo‘ladi. Balkachalar tayyorlash uchun 1200 gram gips, gips massasida nisbatan 50-
70% suv olinadi. Va aralashtirib qolipga quyiladi. 
Olingan gips massasi - …..g; Suv mikdori -……sm
3
yoki -…….% (gips massasiga nisbatan); 
qorishtirish vaqti - ………soat min.; namunalar o‘lchami -……….; saqlash sharti - ……… 
a) Egilishga mustahkamlik chegarasini aniqlash. 
1200 g gips olinadi suvga solinadi, 60 sekund davomida 
aralashtirilib moylangan qolipga solinadi. 2 soatdan so‘ng 4x4x16 sm o‘lchamli namuna MII-100 
qurilmasiga qo‘yilib egilishga bo‘lgan mustahkamligi topiladi. 2ta pastki tayanch orasidagi masofa 100 
mm. 
Hisoblash formulasi: 
;
2
3
2
h
b
l
P
R
эг





Ko‘rsatkichlar nomi 
Namunalar 
O‘rtacha 
qiymat 
1 
2 
3 
Egilishga mustahkamlik 
chegarasi, kgs/sm
2
MPa 
3-rasm. Egilish va siqilishga sinash sxemasi. 
b) Siqilishga bo‘lgan mustahkamlik chegarasini aniqlash. 
Siqilishga bo‘lgan mustahkamlik chegarasini 
aniqlash uchun 6 ta yarimta balkachalardan foydalanamiz. YArim balkachalarning tepa va pastki 
qismiga o‘lchamlari 40x62,5 mm keladigan yani yuzasi 25 sm
2
bo‘lgan po‘lat listlar qo‘yiladi va 
gidravlik press yordamida siqilishga bo‘lgan mustahkamlik chegarasi aniqlanadi
Ko‘rsatkichlar nomi 
Namunalar (yarimta) 
O‘rtacha 
qiymat 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
Manometr ko‘rsatishi, kgs 
Kesim yuzasi, sm
2
Siqilishga 
mustahkamlik 
chegarasi, kgs/sm
2
MPa 
Hisoblash formulasi: 
;
S
P
R
с

Gipsning markasi: