Qurilish materiallari va buyumlari

а) 
б) 
в) 

---

-
152 -
QURILISH QORISHMALARI 
Vazifa.
Murakkab qurilish qorishmasining tarkibini hisoblash, xossalarini aniqlash va DST ga 
solishtirish. 
Qorishmalar haqida umumiy ma’lumotlar.
 
Qurilish qorishmasi bog‘lovchi materiallardan 
birontasini (sement, ohak, gips va boshqalarni) suv, qum va har xil qo‘shilmalar bilan qorishtirib 
tayyorlanadi. Qurilish qorishmalari sochiluvchanlikda, tosh, g‘isht, bloklar va boshqa materiallardan 
devorlar qurishda devorbop bloklar, plitalar, taxtalar tayyorlashda ishlatiladi. Qurilish qorishmalarining 
ishlatishga yaroqli ekanligini bilish uchun laboratoriyada uning quyuq yoki suyuqligi, yoyiluvchanligi, 
hajmiy massasi, undagi havo pufakchalari hajmi, suv ushlashlik qobiliyati tekshirib ko‘riladi. 
Qorishmaning yoyiluvchanligi orqali uning texnik xossalari o‘rganiladi. G‘isht yoki bloklardan devor 
terishda ularni o‘zaro bog‘lab turuvchi qorishma quyi yuzadagi chuqurcha va yoriqlarni yopa oladigan 
qulay joylashuvchan, mayin bo‘lishi kerak. SHu bilan birga g‘isht terganda qorishma ularning 
choklaridan oqib ketmasligi lozim. 
 
Asosiy adabiyotlar 
1. Duggal S.K. “Building materials” India. New Dehli. 2008. 
2. Samig’ov N.A. “Qurilish materiallari va buyumlari”. Darslik. Toshkent. “Cho’lpon”. 2013 y. 319b. 
3. Qosimov E. “Qurilish ashyolari”. darslik. T.:«Mehnat».–2004, - 512 b. 
4.Samig‘ov N.A. “Stroitelnqye materialы i izdeliya. Uchebnik. Tashkent. Fan va texnologiya. 2015 s.400 
5. Qosimov E.U., Samig’ov N.A. “Qurilish ashyolaridan tajriba ishlari”. O’quv qo’llanma. Toshkent. 
2014 y.
 
Qo‘shimcha adabiyotlar: 
1.Mirziyaev Sh. M. Tanqidiy taxlil, qat'iy tartib, intizom va shaxsiy javobgarlik-har bir raxbar 
faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. O‘zbekiston Respublikasining Vazirlar Maxkamasining 
2016 y. yakunlari va 2017 y. istiqbollariga bag‘ishlangan majlisidagi O‘zbekiston Respublikasi 
prezidentining nutqi.Xalq so‘zi gazetasi. 2017 y. 16-yanvar № 11. 
2. Mirziyaev Sh.M. Istiqbolli iqtisodiy loyihalar aholi farovonligini yanada oshirishga xizmat 
qiladi.O‘zbekiston Respublikasi prezidentining joylarda ijtimoiy – iqtisodiy islohotlarning borishi, amalga 
oshirilayotgan bunyodkorlik va obodonlashtirish ishlari bilan yaqindan tanishish, xalq muloqot qilish 
maqsadida 27-yanvar kuni Xorazm viloyatiga tashrifi doirasida so‘zlagan nutqi. Xalq so‘zi gazetasi 2017 
y. 28-yanvar. № 21. (6715). 
3.Mirziyaev Sh.M. Bunyodkorlik va obodonlashtirish-taraqqiyotimiz va farovonligimizning yorqin 
ifodasi. O‘zbekiston Respublikasi prezidentining joylarda ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarning borishi, 
amalga oshirilayotgan bunyodkorlik va obodonlashtirish ishlari bilan yaqindan tanishish, xalq bilan 
muloqot qilish maqsadida 10-11 fevral kunlari Surxondaryo viloyatiga tashrifi doirasida so‘zlagan nutqi. 
Xalq so‘zi gazetasi 2017 y. 14-fevral. № 32 (6726).
4. Krivenko P.V. i dr “Stroitelnoe materialovedenie”. Uchebnoe posobie. Kiev 2007 g. 
5. Samig’ov N.A. “Qurilish materiallari va buyumlari”. Darslik. Toshkent. “Mehnat” 2004 y. 310b. 
6.Samig‘ov N.A., Xasanova M.K., Zokirov J.S.,Komilov X.X. “Qurilish materiallari fanidan misol va 
masalalar to‘plami”. O‘qituvchi 2005.146 b. 
7. Qosimov E. O‘., Nizomov T.A. “Arxitektura ashyoshunosligi” Darslik. Toshkent. Cho‘lpon 2014y. 510 
b 
8.Samig‘ov N.A., Xasanova M.K., Zokirov J.S.,Komilov X.X. “Qurilish materiallari fanidan misol va 
masalalar to‘plami”. O‘qituvchi 2005.146 b. 
9. Samig‘ov N.A., Israilov D.X., Ciddiqov I.I. “Bino inshoatlar va ularning yong‘inga bardoshliligi” 
Toshkent. Darslik.Tafakkur 2010.257 b. 
10. Samig‘ov N.A. “Bino va inshootlarni ta'mirlash materialshunosligi”. Toshkent. Darslik. Faylasuflar 
milliy jamiyati 2011 u.399b 
11.Qosimov E.U., Akbarov M.O. “Pardozbop qurilish ashyolari”. Toshkent. O’zbekiston. 2005. 300b. 
12. Qosimov E.U., Akbarov M.O. “Yo’l qurilish ashyolari”. Toshkent. O’zbekiston. 2005. 264b. 
13. Qosimov E.U. “O‘zbekiston qurilish ashyolari”. O‘quv qo‘llanma. Toshkent, 2002y. 204 b.