Qurilish materiallari va buyumlari

 
 
 
13- LABORATORIYA ISHI 
LOK VA BO’YOQ MATERIALLARINING ASOSIY XOSSALARI.BO’YOQNING 
YOPISHUVCHANLIGI VA QURISH MUDDATINI ANIQLASH. 
 
1-ISH. BO‘YOQ VA LOKLARNING QUYUQ-SUYUQLIGINI ANIQLASH
 
Bo‘yoq va loklarning quyuq-suyuqligi O‘zRST shartlarini qanoatlantirishi kerak. Masalan, 
olifning quyuq-suyuqligi viskozimetr asbobida aniqlanadi. Bo‘yoq va loklarning quyuq-suyuqligini 
topishda asosan uch xil viskozimetr ishlatiladi: V3-1 (Engler viskozimetriga o‘xshash), V3-4 va sharikli 
viskozimetr, og‘irligi 2,033 g bo‘lgan sharik va uzunligi 370 sm, diametri 20 mm li po‘kak bilan 
berkitiladigan shisha naychadan iborat. Bu viskozimetrda olif va lokning quyuq-suyuqligi shisha 
naychadagi sharning cho‘kish tezligiga asoslangan. 
 
Olifning quyuk-suyuqligini viskozimetr vz-4 da aniklash
 
Asbob-uskunalar:
VZ-4 viskozimetri, vizkozimetr uchun shtativ, stakan, termometr, sekundomer. 
Ishlash tartibi.
Obdon suyuq eritmada yuvib, keyin quritilgan viskozimetr (1-rasm) shtativga 
o‘rnatiladi. Sinashga tayyorlangan lok, olif yoki bo‘yoq shisha tayoqcha bilan aralashtiriladi va 5-10 min 
tindiriladi. Viskozimetr ostiga sinalayotgan suyuqlikni oqib quyilishi uchun hajmi 110 ml dan kam 
bo‘lmagan shisha stakan qo‘yiladi. Viskozimetrning quyi teshigini barmoq bilan berkitib, unga 
sinaladigan suyuqlikdan (olif, lok yoki bo‘yoq) to‘ldirib quyiladi. Keyin zudlik bilan teshikdan barmoqni 
olib sekundomer yurgiziladi. 

---

-
148 -
Viskozimetrdan suyuqlikni tushishi to‘xtashi bilan sekundomer to‘xtatiladi. Sinash odatda xona 
haroratida (t=20-22°Cda) bajariladi.
VZ-4 viskozimetridan 100 ml suyuqlikning oqib tushishi uchun ketgan vaqt (sek da) uning quyuq-
suyuqligini ifodalaydi. O‘zRST shartlariga ko‘ra, VZ-4 viskozimetri bilan quyuq-suyuqligi 20-150 sek 
bo‘lgan suyuqliklar sinalishi kerak. Bundan suyuq bo‘lgan boglovchilar uchun VZ-1 viskozimetri 
ishlatiladi. Qaymoqsimon quyuq boglovchilar uchun esa, sharikli viskozimetrdan foydalaniladi.