Qurilish materiallari va buyumlari

Egilishga mustahkamlik chegarasini aniqlash
. 
1200 g gips olinadi suvga solinadi, 60 sekund 
davomida aralashtirilib moylangan qolipga solinadi. 2 soatdan so‘ng 4x4x16 sm o‘lchamli namuna MII-
100 qurilmasiga qo‘yilib egilishga bo‘lgan mustahkamligi topiladi. 2ta pastki tayanch orasidagi masofa 
100 mm. 
Hisoblash formulasi: 
;
2
3
2
h
b
l
P
R
эг





Ko‘rsatkichlar nomi 
Namunalar 
O‘rtacha 
qiymat 
1 
2 
3 
Egilishga mustahkamlik 
chegarasi, kgs/sm
2
MPa 
3-rasm. Egilish va siqilishga sinash sxemasi. 
b) 
Siqilishga bo‘lgan mustahkamlik chegarasini aniqlash
. 
Siqilishga bo‘lgan mustahkamlik 
chegarasini aniqlash uchun 6 ta yarimta balkachalardan foydalanamiz. YArim balkachalarning tepa va 
pastki qismiga o‘lchamlari 40x62,5 mm keladigan yani yuzasi 25 sm
2
 bo‘lgan po‘lat listlar qo‘yiladi va 
gidravlik press yordamida siqilishga bo‘lgan mustahkamlik chegarasi aniqlanadi
Ko‘rsatkichlar nomi 
Namunalar (yarimta) 
O‘rtacha 
qiymat 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
Manometr ko‘rsatishi, kgs 
Kesim yuzasi, sm
2
Siqilishga 
mustahkamlik 
chegarasi, kgs/sm
2
MPa 
Hisoblash formulasi: 
;
S
P
R
с

Gipsning markasi: 
 
 
LABORATORIYA №12 
MAVZU: KO`PIK POLIETELIN, POLIPROPILEN, KAUCHUK XOSSALARINI ANIQLASH.
Umumiy ma’lumotlar. 
Issiqlikdan izolyasiyalovchi yacheykali beton (o‘rtacha zichligi 500 kg/m
3
 
gacha) – bog‘lovchi modda, kukun kremnezem, g‘ovak hosil qiluvchi va suvni aralashtirib qotishidan 
hosil bo‘lgan, bir tekis tarqalgan mayda g‘ovakli sun’iy tosh materialdir. 
YAcheykali betonlar olish uchun mineral bog‘lovchilarni ishlatish mumkin, ular ishlatiladigan 
g‘ovak hosil qiluvchi turiga qarab quyidagicha nomlanada: ko‘pik beton va gazbeton (sement asosida); 
ko‘pik silikat va gazsilikat (ohak asosida); ko‘pik gipsli va gazgipsli. 

---

-
143 -
Kremnezem komponent sifatida odatda tuyilgan kvars qumi, toshko‘mir kuli va boshqalar 
ishlatiladi. 
YAcheykali betonlar texnologiyasida g‘ovak hosil qiluvchi sifatida texnik ko‘pik ishlatilashi 
mumkin. Texnik ko‘pikni turli xil ko‘pik hosil qulgichni ko‘pirtirib olinadi
.