Qosimova R. A. Boltayev Z. B

8. Boshlang’ich sinf o’quvchilaridan jamoatchi faollarni tayyorlash 
yo’llari (reja) 
 
I-IV  sinf  o’quvchilari  bilan  alohida  darsgacha  gimnastika 
mashqlarini 
o’tkazish,  o’quv  jarayonlarida  lahzali  mashqlarni 
(fizkultpauza)  tashkil  qilish,  tanaffus  paytlarida  o’yin-mashqlar  bilan 
mashg’ul  bo’lish va  hatto  jismoniy  tarbiya  darslarida  o’quvchilarni  2-3 
guruhga  bo’lib  shug’ullantirish  jarayonlarida  o’qituvchiga,  ayniqsa 
jismoniy  tarbiya  mutaxassisi  bo’lmay  dars  o’tkazuvchilarga  yordamchi 
faollar ehtiyoji seziladi. Shu sababdan har bir fan o’qituvchisi (jismoniy 
tarbiyadan  ham  dars  beruvchi  sinf  o’qituvchisi)  jismoniy  tarbiya  va 
darsdan  keyingi  vaqtlarda  alohida  vaqt  ajratib  iqtidorli  sportga 
qiziquvchi  yoki  sport  maktablarida  shug’ullanuvchi  o’g’il  hamda  qiz 
bolalarni tanlab, ularni o’ziga yordamchi-faol jamoatchi qilib tayyorlash 
maqsadga  muvofiq  keladi.  Buning  uchun  quyidagi  tadbirlarni  o’rgatish 
lozim: 
 
-Saf,  tartib  mashqlar    turlarini  amaliy  jihatdan  yaxshi  bajarish, 
ko’rsata  bilish,  buyruqlarni  (komanda)  baland  ovoz  bilan  talaffuz  etish 
va ularni ishlatish yo’llarini egallash; 

---

 
210 
 
-Tana  a’zolari  uchun  beriladigan  mashq  turlari  va  ularning  to’g’ri 
bajarilishini bilish, takrorlash, yod olish; 
 
-Akrobatika,  gimnastika  mashqlarini  asboblarda  bajarish,  to’pni 
nishon va uzoqqa otishdagi texnik amallar, sakrashlardagi qo’l, oyoq va 
gavda harakatlarining ishlatilishi kabi turlarni o’zlashtirib olish; 
 
-Estafeta va sport o’yinlarida mavjud bo’lgan qoidalarni bilish; 
 
-Badiiy gimnastika, raqslar, ritmik gimnastika va kurash qismlarini 
(element) bajarishdagi epchillik alomatlarini ustalik bilan bajarish va shu 
kabi  faoliyatlarni  o’rgatish  lozim  bo’ladi.  Bu  jarayonlarda  real  yordam 
berayotgan  sinfdoshlarni  kuzatgan  boshqa  o’quvchilarda  ham  barcha 
mashq-o’yinlarni  o’zlashtirishga  bo’lgan  havas  hamda  ishtiyoqning 
paydo bo’lishi, faol harakat qilishlariga sabab bo’ladi. Bu  esa jismonan 
zaif  va  hatto  darslardan  ozod  qilingan  o’quvchilarning  ham  his-
tuyg’ularini oshirish va amaliy mashqlarni bajarishga bo’lgan harakatini 
uyg’otadi.  
 
O’z  navbatida  esa  o’qituvchining  darslardagi  amaliy  faoliyati  bir 
muncha  yengillashishi  bilan  birgalikda,  sinf  o’quvchilarining  darslarga 
qiziqishi,  murakkab  mashq-o’yinlarni  osonlik  bilan  o’zlashtirayotgan 
faoliyatlaridan mamnun bo’ladi.