Qonun ijodkorligi bosqichlarini muhokama qilish orqali vaziyatga huquqiy baho bering

Normativ-huquqiy hujjatlar turlari.
Normativ-huquqiy hujjatlarni tasniflash turli asoslar – yuridik kuchi 
bo‘yicha; mazmun bo‘yicha, hajm va amal qilish xususiyati bo‘yicha, ularni chiqaruvchi sub’ektlar bo‘yicha 
amalga oshiriladi. 
Yuridik kuchi jihatidan barcha normativ-huquqiy hujjatlar qonunlar va qonunosti hujjatlariga bo‘linadi. 
Normativ-huquqiy hujjatlarning yuridik kuchi ularni tasniflashning eng jiddiy belgisi hisoblanadi. Bu belgilar 
normativ-huquqiy huj-jatlarning davlat normativ tartibga solishi bilan bog‘liq umu-miy tizimdagi o‘rni va 
ahamiyatini ko‘rsatib beradi. 
Huquq ijodkorligi nazariyasi va amaliyotiga muvofiq yuqori turuvchi huquq ijodkorligi organlari hujjatlari 
quyi huquq ijodkorligi organlari hujjatlaridan yuqoriroq yuridik kuchga ega bo‘ladi. Keyingilari yuqori 
turuvchi huquq ijodkorligi or-ganlari chiqargan normativ hujjatlar asosida va ularni baja-rish uchun 
chiqariladi. 
Hajmi va amal qilish xususiyati
bo‘yicha normativ-huquqiy hujjatlar quyidagilarga bo‘linadi: 
• biron-bir hududda muayyan turdagi barcha munosabatlarga yoyi¬ladigan umumiy amal qiluvchi hujjatlar; • 
hududning faqat bir qismiga, yoki o‘sha hududdagi shaxslar-ning qat’iy belgilangan qismiga yoyiladigan 
cheklangan amal qi-luvchi hujjatlar; • mutlaq (favqulodda) amal qiluvchi hujjatlar. Bunday huj¬jatlar o‘zi 
mo‘ljallangan favqulodda holatlar (harbiy hara-katlar, tabiiy ofatlar) yuz bergandagina amalga oshiriladi. 
Davlat huquq ijodkorligi asosiy sub’ektlari bo‘yicha normativ-huquqiy hujjatlarni qonun chiqaruvchi 
hokimiyat huj-jatlari (qonunlar), ijro etuvchi hokimiyat hujjatlari (qonunosti hujjatlari), sud hokimiyati 
hujjatlari (umumiy tus-dagi yurisdiksiya hujjatlari)ga bo‘lish mumkin. 
Shunday qilib, normativ-huquqiy hujjatlarga – davlat Konstitutsiyasi, boshqa qonunlar, shuningdek, qonunosti 
hujjatlari tizimi (hukumat qarorlari, vazirliklar, idoralar, davlat qo‘mi-talari buyruqlari va yo‘riqnomalari, 
mahalliy hokimiyat or-ganlarining qarorlari) kiradi. 
36. Normalar faqatgina huquqiy munosabatlar vujudga kelishining shartlarini, holatlarini va chegaralarini 
belgilab beradi. Huquqiy munosabatlarning mavjudligi yuridik faktlar, deb ataluvchi muayyan hayotiy 
hodisalar bilan bog‘liq. Yuridik faktlar huquqiy munosabatlarning zaruriy sharti, aniq talabi sifatida maydonga 
chiqadi. Yuridik faktlar xilma-xildir, ular mohiyatan bir necha turlarga bo‘linadi. Yuridik faktlar ular keltirib 
chiqaradigan huquqiy oqibatlarga qarab: huquqni yaratuvchi, huquqni o‘zgartiruvchi va huquqni bekor 
qiluvchi faktlarga bo‘linadi. Lekin ayni bir yuridik hodisa bir vaqtning o‘zida ham huquq yaratuvchi, ham 
huquqni o‘zgartiruvchi, ham huquqni bekor qiluvchi fakt bo‘lishi mumkin.