Qо‘lyozma huquqi udk 665. 63 Orzuev Shoxrux Nuriddinovich

---

О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi 
Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti 
Magistratura bо‘limi 
 
Qо‘lyozma huquqi 
UDK 665.63 
 
Orzuev Shoxrux Nuriddinovich 
 
“Mahsuldor qatlamni ikkilamchi ochishda qо‘llaniladigan 
jihozlarning ish samaradorligini oshirishni tadqiqot qilish” 
 
Mutaxassislik: 5A311903 – “Neft va gaz quduqlarini burg‘ilash “
 
Magistr 
akademik darajasini olish uchun yozilgan 
dissertatsiya 
 
 
 
 
 
Ilmiy rahbar 
________ prof. T.R. Yuldashev 
“____”_________2017__yil
 
 
Qarshi – 2017 yil 

---

2 
Annotatsiya 
 
Neft, gaz va gazkondensat konlarini so‘nggi bosqichda ishlatilayotganligi 
sababli, qazib olish ko‘rsatgichi pasayib ketmoqda, burg‘ilash jarayonini olib 
borishda va mahsuldor qatlamlarni ochishda murakkabliklarning paydo bo‘lishi 
kuzatiladi. Bunday shariotda anomal past bosimli qatlamda burg‘ilash ishlarini olib 
borish va mahsuldor qatlamlarni sifatli ochilishini ta’minlashda optimal burg‘ilash 
rejimidan foydalanish hamda yangi texnologiyalardan foydalanish zarurdir.
Dissertatsiya ishida neft va gaz konlarida anomal past bosimli qatlam sharoitida 
burg‘ilash ishlarini olib borishda mahsuldor qatlamning filtratsiya-sig‘imdorlik 
xossalarini saqlab qolish, yangi texnologiyalardan foydalanish, mahsuldor 
qatlamni ochishda qo‘llaniladigan burg‘ilash eritmalarining xossalari va tarkibi 
tahlil qilingan, quduqlarni samarali yuvish va mahsuldor qatlamni burg‘ilab 
ochishda qo‘llaniladigan sirkulyatsion yuvish tizimining ahamiyati o‘rganib 
chiqilgan.
Qatlamlarni burg‘ilab birlamchi ochish va anomal past bosimli qatlam 
sharoitida qatlamlarni ochilishiga sarflanadigan xarajatlarning o‘lchami va 
quduqning mahsuldorligi, qatlamga beriladigan repressiya holati quduq tubi 
zonasidagi va undan uzoqda joylashgan zonaning tabiiy kollektorlarning holati 
qo‘llaniladigan texnologiyaning ijobiy va salbiy tomonlari tadqiqotlar asosida 
o‘rganilgan.
Anomal past bosimli qatlamda shunday sharoit hosil qilinadiki, qatlamga 
beriladigan meyoriy bosim kattaligida suv asosli yoki suvsiz asosli burg‘ilash 
eritmalarini va yuvuvchi suyuqliklarni qo‘llash orqali erishib bo‘lmaydi. Ishga 
tushirilgan konlarda burg‘ilash ishlarini olib borishda kondagi qatlamning tabiiy 
bosimining spetsifik pasayishini hisobga olinishi hamda shu bosim kattaligidan 
kelib chiqib yengillashtirilgan ko‘pikli, ikki fazali, polimerli eritmalarni qo‘llash 
ishlari kon sharoitda o‘rganilgan. 
Past bosimli qatlam sharoitida karbonat kollektorlarning mahsuldorligini 
saqlash uchun kompleks yondashuv talab qilinadi. Bunday sharoitda g‘ovak 
kanallarni qattiq fazalar bilan qaytmas sharoitda berkilib qolishiga, filtratlarni va 

---

3 
yuvuvchi suyuqlik aralashmasini quduq tubining atrof zonasiga kirib borishga va 
qatlamdagi drenajlarni bekitib qo‘yishi hamda mahsuldor kallektorning 
o‘tkazuvchanligini minimallashtirish holatlari kon sharoitida va burg‘ilash ishlarini 
takomillashtirishda ko‘pikli tizimni qo‘llash texnologiyasining ketma–ketligi 
ishlab chiqilgan hamda “O‘zgeburg‘ineftgaz” AK tarmog‘ida mavjud bo‘lgan 
yopiq sirkulyatsiya tizimidan samarali foydalanish imkoniyatlari keltirilgan.
Dissertatsiya kirish qismi, uch bo‘lim, xulosa va takliflar, foydalanilgan 
adabiyotlar ro‘yxatidan iborat.
Dissertatsiya hajmi – 98 saxifa, 5- rasm va 6-jadvaldan iborat.