Qog’oz insoniyatning ulug’ ixtirolaridan biridir. Qog’oz haqida birinchi ma’lumot eramizning 12-yiliga taaluqli bo’lsa, eramizning 76-yiliga kelib unga kitoblar bosilgani eslatiladi

2.8.3. Uyurmali tozalagich.

Uyurmali tozalagichlar sellyuloza qog’oz sanoatida tolali massani tozalashda qo’llaniladi. Qurilmaning ichki qismi hisoblangan kichik diametrli tozalagich, massani yuqori darajada tozalab beradi. Tozalagich konussimon shakldagi qurilmadan iborat. Massa unga tangensial yo’nalishda beriladi. Tozalangan massa keyingi texnologik oqimga uzatiladi, chiqindilar esa konus tubiga to’planadi. Kichik konus tubidan chiqindilar chiqarib yuboriladi. Tozalagich massani tozalash markazdan qochma kuch ta’siriga assoslangan. Jihozning massa tegib turadigan detallari zanglamaydigan po’lattan, tozalagichlari esa turli ta’sirlarga chidamli polimer materiallardan tayyorlanadi.

Qag’oz massasini qag’oz quyishdan oldin tozalashdan maqsad katta o’lchamdagi mineral va tolali iflosliklardan tozalashdir. Bu maqsadlar uchun uyurmali va siklonli tozalash uskunalari qo’llaniladi. Bu uskunalarda iflosliklar markazdan qochma kuch hisobiga amalga oshiriladi.tozalash jarayonida massadagi og’ir iflosliklar; qum, metal va keramika parchalaridan tozalanadi.

Uyurmali tozalagichlar makulatura massasini begona qo’shimchalardan (skrepka, knopka, shisha va boshqa iflosliklardan) tozalashga mo’ljallangan.

Ushbu korxona uchun ZSC – 31 turdagi uyurmali tozalagich tanlab olindi. Tolali suspenziya birinchi bosqich tozalagichga yuboriladi. So’ngra tozalangan tolali suspenziya texnologik tizim bo’yicha yuboriladi, chiqindilar esa tozalashning keyingi bosqichiga yuboriladi. Tozalashning birinchi bosqichidan so’ng keyingi bosqichlarda suspenziya ketma-ket tozalanishi natijasida oxirgi bosqichdagi chiqindida yaroqli tolalar miqdori kamayadi va oxirgi tozalash bosqichida og’ir qo’shimchalar miqdori ortib ketadi. Oxirgi bosqich chiqindilari qurilmadan chiqarilib tashlanadi. Qurilma tolali suspenziyaning atrofga sachrab ketishini va bug’larni xonaga chiqishini oldini oluvchi yopiq holatdagi chiqindi chiqrish tizimiga ega. Qurilmilar tozalagichlarning unifitsirlangan sektsiyalaridan yig’iladi. Tozalash bosqichlaridagi sektsiyalarda (ikki va undan ortiq sektsiyalar bo’lganida) umumiy kiritish va chiqarish kollektorlari mavjud. ZSC – 31 uskunasining tozalash sektsiyalaridagi har bir tozalagich umumiy oqimdan o’chirish tirqish armaturasi bilan sozlangan. Uyurmali tozalagichning texnik tavsifi jadvalda keltirilgan.

Texnologik parametrlar asosida ZSC – 31 uyurmali tozalagichda 10 % gacha bo’lgan kontsentratsiyali eritma talab etiladi. Shu asosida 8 % li eritma tayyorlanadi.

Tоlalarni yo’qоlishini kamaytirish maqsadida uyurmali tоzalagichlardan bir nеchtasi qurilma ko’rinishda tayyorlanadi, bunda massa bir nеcha bоsqichda tоzalanadi. Uyurmali tоzalagich qurilmasiga massa 0,5-0,7% li kоntsеntratsiyada uzatiladi.