Qiziriq pedagogika kolleji

t1	t2	l1	l2
a
1
2
3

Yechilishi:

Nazorat uchun savollar
l.Gey-Lyussak qonunini ta'riflang va uning ifodasini yozing.
2.Gaz hajmi kengayishining termik koeffitsiyenti deb nimaga
aytiladi?
3.Snarl qonunini ta'riflang va uning ifodasini yozing. 4.Gaz bosimining termik koeffitsiyenti deb nimaga aytiladi? S.Ideal gaz holat tenglamasini yozing va uni tushintiring.
Mavzu: Suyuqliklarning xossalari
4- Laboratoriya ish: Kaplyar naychaning ichki diametrini aniqlash.
Maqsad: Suyuqlik xossalariga ko'ra kapillyar naychaning
ichki diametrini aniqlash.
Asbob-uskunalar: Kapillyar naychalar to'plami, chizg'ich va
bo'yalgan suyuqlik.
Ishning nazariy asosi
Suyuqlikning har bir molekulasi uni o'rab turgan boshqa jism atomi yoki molekulasi bilan o'zaro ta'sirda bo'ladi. Qattiq jism molekulalari bilan suyuqlik molekulalari orasidagi tortishish kuchlari suyuqlik molekulalari o'rtasidagi tortishish kuchtdan katta bo'lsa. suyuqlik o'zi turgan qattiq jism devorlarini ho'llaydi. Agar suyuqlik molekulalarining o'zaro tortishish
kuchlari suyuqlik molekulalari bilan qattiq jism molekulalari orasidagi tortishish kuchidan katta bo'lsa, suyuqlik o'zi turgan qattiq jism devorlarini ho'llamaydi. Diametri juda kichik naychalar kapillyarlar deb ataladi. Agar kapillyar nayni suyuqlikka tushirsak, kapillyar ichida suyuqlik sathi kapillyar tashqarisidagi suyuqlik sathiga nisbatan ko'tarilishi yoki pasayishi mumkin. Ho'llovchi suyuqlik kapillyarda ko'tariladi, ho'llamovchi suyuqlik sathi kapillyar ichida pasayadi. Kapillyar bo'ylab ko'tarilgan suyuqlik ustunining balandligi quyidagi formula yordamida aniqlanadi:

bunda a- suyuqlikning sirt taranglik koeffitsenti, p-suyuqlik zichligi, d- kapillayr naychaning diametri, g-erkin tushish tezlanishi. (1) ifodadan ko'rinadiki, kapillayar ichidagi suyuqlik ustunining ko'tarilish balandligi kapillyar naychaning diametriga teskari munosabatda ekan.

(1) ifodadan kapillyar naychaning diametri quyidagicha aniqlanadi

d = (2)