Mavzu: Foydani maksimallashtirish va raqobat taklifi
Aymbetov Nurpolat
Axmedov Shohjahon
Reja:
Raqobatlashgan
Raqobatlashgan
Firma
Firma
Korxona
Korxona
Bozor mukammal raqobatlashgan yoki raqobatlashgan deyiladi, agar unda quyidagi shartlar bajarilsa:
Sotuvchi va xaridorlar bozorda mahsulot narxi qanday bo’lsa, shunday qabul qiladilar va ular narxga ta’sir qila olmaydilar;
Bozorga yangi sotuvchilarning kirishi va sotuvchilarni bozordan chiqishi cheklanmagan;
Sotuvchilar birgalikda harakat qilish strategiyasini ishlab chiqmaydilar;
Bozor sub’ektlari bozor to’g’risida to’liq axborot olish imkoniyatiga ega
Tr=P*Q
Raqobatlashgan bozorda umumiy daromad firma tomonidan ma’lum miqdordagi ne’matni sotishdan olingan daromadga teng, ya’ni umumiy daromad sotilgan mahsulot miqdorini uning narxiga ko’paytmasiga teng:
Bu yerda
(TR) yoki R – umumiy daromad;
(P) – narx;
(Q) – sotilgan ne’mat miqdori
O’rtacha daromad – sotilgan bir birlik mahsulotga to’g’ri keladigan daromaddir va quyidagicha aniqlanadi:
AR=TR/Q=(P*Q)/Q=P
Chekli daromad (MR) – bu qo’shimcha bir birlik ne’matni sotish natijasida umumiy daromadning o’sgan qismi, ya’ni:
MR=∆R(Q)/∆Q=d(P*Q)/∆Q=P*(∆q/∆q)=p
P narx P° D(talab chizig’i) Q tovar miqdori
Demak, raqobatlashgan bozorda talab chizig’i o’rtacha va chekli daromadlar chizig’i bilan ifodalanadi.
P°=AR=MR
Qisqa muddatli oraliqda foydani maksimallashtirish grafigi
N
Ishlab chiqarish hajmining kritik nuqtalari
A
M
D
Q(1)
Q(2)
Q(3)
Q
TC(Q)
TR(Q)
Q(1)
Q(2)
Q(3)
o
o
+
-
-∏(Q)
∏(Q)
Max foyda
Umumiy xarajat(TC), Umumiy daromad (TR), foyda ∏
Funkciya maksimal qiymatga erishadi, qachonki ishlab chiqarish hajmini kichik miqdorga oshirganimizda foyda o’zgarmasa, ya’ni
∆Π(Q)/∆Q=0
∆Π(Q)/∆Q=∆R(Q)/∆Q-∆TC/∆Q=0
∆R(Q)/∆Q=MR
∆TC/∆Q=MC
Bo’lgani uchun foydani maksimmallashtirish shartini quyidagicha yozamiz:
MR-MC=0
MR(Q)=MC(Q)
Raqobatlashuvchi firmaning qisqa muddatli oraliqdagi xarajatlari va foydasini aks ettiruvchi grafik
C,P xarajatlar va narx
P(e)
Q°
0
S
B
Q(1)
Q(2)
A
F
S
K
Foydaning yo’qotilishi Q(1)E
MC
AVC
P=MC=MR
Q
Q(2)>Q° bo’lganda foydaning yo’qotilishi
Π=(P-ATC)*Q
ATC
Raqobatlashuvchi firmaning qisqa muddatli oraliqdagi taklif chizig’i
MC
AC
AVC
P
P′
0
AVC=P
Q
Q′
A
Taklif chizig’i
E’tiboringiz uchun raxmat