Tema : Qiyaslaw jumislarin alip bariw dáwirligi.
Joba :
I. Kirisiw
II. Qiyaslaw haqqinda
a. Qiyaslaw haqqinda uliwma tu’sinik
b. O’lshew qurallarin qiyaslawdan o’tkeriwdin’ uliwmaliq qag’iydalari
c. O’lshew qurallarin qiyaslawdan o’tkeriw
III. Juwmaqlawshi bo’lim
IV. Paydalanilg’an ádebiyatlar
Kirisiw
Metrologiya páni o’mirimizdin’ barliq tarawlarina, xaliq xojalig’inin’, sanaattin’ barliq tarawlari ushin ju’dá zárur bolg’an, metrologiya haqqindag’i tiykarg’i tu’sinikler hám tarawlar, o’lshew, o’lshew hám shamalar, o’lshew qurallari, o’lshewdegi qatelikler, metrologiya xizmeti hám metrologik támiynat kibi máseleler haqqinda jeterli hám záru’r maliwmatlar beredi.
Sanaat kárxanalarinda hám basqada islep shig’ariw tarawlarinda o’lshew qurallari hám qurilmalar og’ada áhmiyetli orin iyeleydi. O’lshewlerde qollanilatug’in hám normalang’an metrologiyaliq xarakteristikalarg’a iye bolg’an texnikaliq qurallar o’lshew qurallari dep atalip hám olardin’ járdemi menen o’lshew ámelleri orinlanadi.
Tu’rli toparlar hám tu’rlerge tiyisli o’lshew qurallarin qiyaslawdan o’tkeriw oz’ine say xarakteristikalarg’a iye. Biraq qiyaslawdi o’tkeriwdin’ metodik tiykarlari hámme o’lshew qurallari ushin, tiykarinan uliwma bolip esaplanadi.
O’lshew qurallarin qiyaslawdan o’tkeriwde qiyaslawshi jumisshi hám u’lgi o’lshew qurallarin qiyaslawg’a tiyisli bolg’an mámleketlik, tarmaq standartlari, kárxana standartlari hám basqada ilmiy texnikaliq hu’jjetlerge ámel etiledi.
Qiyaslaw processi ayrim basqishlardan ibárat boladi. Qiyaslaw operaciyasi basqishinda qiyaslawshi operaciyalardi o’tkeriw izbe- izligi tekseriledi. Bunda soni esapqa aliw kerek : ayrim operaciyalardi o’tkeriwde unamsiz nátiyjeler aling’an jag’dayda qiyaslaw toqtatiliwi kerek boladi.
Qálegen o’lshew ámeli o’lshenetug’in shamanin’ belgisiz o’lshemin aniq o’lshemi menen salistiriwdan ibárat. Aniq o’lshew sipatinda tiyisli birliktin’ o’lshemi isletiledi.
Birlik o’lsheminin’ saqlawshisi, bul belgili konkret o’lshew ámelin o’tkeriwde qollanilatug’in o’lshew qurali bolip esaplanadi. Birlik o’lshemi haqqindag’i maliwmat o’lshew quralinin’ ko’rsetkishinde, shkalasinda hám tag’i basqalarda ko’rsetiledi.
O’lshew qurallarin qiyaslaw hám kalibrlew siyaqli processler yaki tekseriwler o’lshew qurallarinin’ aniqlig’in hám duris islewin támiynlep beredi hám bul bolsa o’z náwbetinde sanaat kárxanalari hám hár qanday islep shig’ariw tarawlarinin’ o’nimdarlig’in asiradi. Bunday o’nimdarliqta mámleket ekonomikasina o’z tásirin ko’rsetpey qoymaydi.
Joqarida aytip o’tilgen maliwmatlarg’a qosimsha qilip aytatug’in bolsaq, hár qanday o’lshew qurallari yaki qurilmalarin qiyaslawdan o’tkeriwde sol qiyaslaw ámelin orinlawshi xizmetker qiyaslaniwshi o’lshew ásbabinin’ xarakteristikasi haqqinda maliwmatqa hám tu’sinikke iye boliwi hám qiyaslaw boyinsha teoriyaliq bilimge hám ámeliy ko’nikpege iye boliwi kerek.
Qiyaslaw jumislarin alip bariw dáwirligi temasindag’i kurs jumisimda dáslep qiyaslaw haqqinda uliwma maliwmatlar hám dáslepki tu’siniklerdi beriwshi qiyaslaw degen ne hám on’in o’lshew aniqlig’in támiynlewde tutqan orni haqiinda, sonimenen birge birlik o’lshewlerin uzatiw hám qiyaslawdin’ o’z sxemasina iye ekenligi hám bul sxemanin’ bir neshe tu’rden ibrat ekenligin keltirip o’ttim.
Jobanin’ kiyingi bo’liminde bolsa, o’lshew qurallarin qiyaslawdan o’tkeriwde og’an qoyilatug’in talaplar hám qag’iydalar haqqinda ko’rsetilgen. Bul talaplar o’z ishine qiyaslawdan o’tkeriliwi shártli dep belgilengen tarawlarda qollanilatug’in o’lshew qurallari, qiyaslaw jumisin alip bariwda qollanilatug’in tiykarg’i atamalar hám tu’sinikler hám o’lshew qurallarinin’ islew ciklinde o’tkiziletug’in qiyaslawdin’ tu’rleri hám olardin’ táriypleri keltirildi.
Soni menen birge kurs jobasinda o’lshew qurallarin qiyaslawdan o’tkergende ne zatlarg’a ámel etiliwi, qiyaslaw jumisin ámelge asiriwda og’an kerek bolatin hu’jjetler hám qiyaslaw jumisin o’tkeriw ushin arza beriliwi, arza beriwshi hám orinlawshinin’ juwapkershilikleri, qiyaslaw nátiyjesinin’ unamli yaki unamsiz boliwina baylanisli guwaliqlar beriliwi haqqinda maliwmatlar keltirilip o’tildedi.
En’ son’g’i joba bo’limi retinde kurs joybarin orinlawda paydalanilg’an qániygelik ádebiyatlar hám internet maliwmatlarinin’ aling’an derekleri beriledi.
Do'stlaringiz bilan baham: |