Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti texnologiya fakulteti

Ishni bajarish tartibi :
Mikroskopda faqat bargdan olinishi, mevada boshqa 
saprofit zamburug’lar ham bo’lishi mumkin. Kichik ildiz zararlangan barg 
to’qimasi olinib predmet oynasi ustiga eziladi va qaralganda bakteriyalar 
to’qimadan quyuq shilimshiq massa ko’rinishida ajraladi. 
Nazorat savollari 
1) 
Burchakli dog’lanish kasalligi ko’rinishini ta’riflang 
2) Bakterioz bilan kasallangan to‘qimadagi o‘zgarishlarni izohlang 
3) Bodrining ildiz chirish kasalligi qo’zg’otuvchisining biologik xususiyatlarini 
ta’riflang 

---

~ 103 ~ 
14- Mashg‘ulot: G‘o‘za kasalliklari. 
Reja: 
1.
 
So‘lish 
2.
 
Fuzarioz so‘lish
3.
 
Ildiz cherish 
4.
 
Gommoz kasalligi
 
Mashg‘ulotning maqsadi
: Talabalarda g’o’za kasalliklari, ularni farqlash 
ko‘nikmasini shakllantirish. 
 
Kerakli jihozlar
: Kasallangan g‘o‘za namunalari, qistirgich, skalpel, yuqtirish 
ignasi, kattalashtirgich oyna, mikroskop, rezina taglik.
Mashg’ulot mazmuni : So‘lish
— kasallik qo’zg‘atuvchisi
Vertisillium 
dalihae kleb
. Takomillashmagan zamburug‘. Kasallik shonalash davrida boshlanib, 
o‘simlikning barcha yer ustki qismini zararlaydi. Bargda tomirlar oralig‘ida 
sarg‘ish dog‘ xosil bo‘lib dog‘li joy quriy boshlaydi, qo‘ng‘ir rangga o‘tadi. 
Kasallangan barg to‘kiladi. Barg bandida so‘ruvchi to’qimalar qorayadi. Kasallik 
qo’zg‘otuvchisi tanasi qoramtir, noto‘g‘ri shaklda. Poyani ko’ndalangiga kesib 
karalganda so‘ruvchi to‘qimalarning qo‘ng‘ir rangga kirganligi ko‘rinadi.
Fuzarioz so‘lish
— kasallik qo‘zg‘atuvchisi to‘qimani zararlaydi. Maysalarda 
urug‘ palla barglar sarg‘ayib. maysa quriydi. Bargda sarg‘ish, keyinchalik 
qorayadigan dog‘ xosil kilib, barg tomirlari sarg‘ayib. faoliyatini yo‘qotadi, barg 
shapalog‘i katak- katak to‘rlanib bo‘lib, qurib to‘kiladi. Poyada yog‘ochlik qism 
qorayadi, o‘simlik tanasi bo‘ylab tarqaladi. Chanoqlari rivojlanmaydi va 
ochilmaydi. Zamburug‘ konidiyasi o‘riksimon, 3 qismli rangsiz. Zamburug’ 
tuplarda yashaydi xlamidospora holida qishlaydi.Asosiy bitlari urug’palla betide 
to’rlanishni keltirib chiqaradi. 
Ildiz bog’zida makro mikrokonidiyalar shakllanadi. Asosiy bargda sarg’ayish 
to’lanishi xlamidosporaga shakllangan davrda poya kasallanadi so’rish sistemasi 
qo’ng’irlashadi.