Qarshi davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti zoologiya va fiziologiya kafedrasi

Uyga vazifa:
Qushlarning tuzilishi mavzusini o’qing.

Mavzu: Qushlarning tuzilishi
Darsning maqsadi: Qushlarning morfo-anatomik tuzilishi va ko’payishini o’rganish; uchish bilan bog’liq ichki organlaridagi o’zgarishlarni o’rganish.

Mavzu bo’yicha umumiy ma’lumotlar.
Qushlar anatomik tuzilishi jihatidan o’zlarining bevosita ajdodlariga, ya’ni sudralib yuruvchilarga yaqin bo’lib, o’sha hayvonlarning gavda temperaturasini doimiy qilib olgan va uchishga layoqatlashgan progressiv shoxchasidir.
Qushlarning asosiy progressiv belgilari:
- ko’ruv va eshituv organlarining progressiv ravishda taraqqiy etganligi va harakatlarni bosh miyadagi o’sha harakatlarga tegishli markazlar bilan koordinatsiyalanganligi, shu munosabatlar bilan qushlar juda murakkab instinslarga ega bo’lib, turli odatlarni osonlik bilan kasb etadi.
- gavda temperaturasining doim yuqori bo’lib turishi, bu organizmning doim hayot faoliyatini kuchaytiradi va qushlarni atrof muhitiga kamroq bog’liq qilib qo’yadi.
- qushlarni keng tarqalishi va ovqat topishga keng imkoniyat ochib bergan havoda uchishga bo’lgan murakkab moslanishlar kompleksining borligi.

Mavzu bo’yicha boshlang’ich bilimni tekshirish
Kirish testlarini ishlang:
1. Qushlarning qaysi ichagi yo’q? A-ingichka ichagi, B-yo’g’on ichagi, V-to’g’ri ichagi, G-ko’r ichagi.
2. Qushlarning qo’shimcha nafas olish organi nima? A-havo xaltachalari, B-havo pufakchalari, V- qorin bo’shlig’i, G-traxeyalar.
3. Qushlar yuragining qaysi bo’limlarida kislorodga to’yingan qon bo’ladi? A-o’ng qorincha va bo’lmachada, B-chap qorincha va bo’lmachada, V-o’ng qorincha va chap bo’lmachada, G-o’ng bo’lmacha va chap qorinchada.
4. Qushlarning qaysi tuxumdoni bo’lmaydi? A-har ikkala tuxumdoni ham bor, B-chap tuxumdoni, V-o’ng tuxumdoni, G-chap tuxumdoni rudiment xolda.
5. Qushlarning qaysi sezgi organi ko’proq rivojlangan? A-eshitish, B-ta’m bilish, V-hid bilish, G-ko’rish.