Qarshi davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti zoologiya va fiziologiya kafedrasi

 
7.3. Mustaqil ish topshiriqlari 
1.
Populyasiya soni o’sishi bilan avlod umri o’rtasidagi bog’liqlik haqida 
xulosalar qiling. 
2.
Populyasiya soni o’sishining eksponensial va logistik modellarini 
tushintiring. 
3.
Quyidagi ma’lumotlardan foydalanib ikkita odam populyasiyasining 
avlod yaratish tezligi va o’sish tezligini solishtiring:
Faraz qilaylik, 2 ta odam populyasiyasi eksponensial o’smokda. Birinchi 
populyasiyada har bir ayolning o’rtacha 5 ta farzandi bor va bu farzandlar 18- 22 
yoshlarda tug’iladi. Aytaylik, ikkinchi populyasiyada har bir ayolning 10 ta bolasi 
bor va bu bolalar 30-39 yosh oralig’ida tug’iladi. Qizlar bolalarning yarmini tashkil 
kiladi. Demak, birinchi populyasiyada 1 ta ayolga 2,5 ta, ikkinchi populyasiyada 1 
ayolga 5 ta qiz to’g’ri keladi.

---

100 
 
7.4. Testlar: 
1. 
Populyasiya soni o’sishining logistik modeli birinchi marotaba kim 
tomonidan taklif qilingan?
A) T.Maltus V) A.Lotka S) L.Slobotkin D) P.Ferxyulst 
2. Logistik o’sishning asosiy sharti qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? 
A) Populyasiyaga hech qanday cheklovchi omil ta’sir etmasligi kerak 
V) Populyasiya sonining o’sish tezligi o’zgarmas qiymatga ega bo’lishi kerak 
S) Populyasiya zichligi oshishi bilan o’sish tezligi chiziqli kamayishi kerak 
D) Populyasiyada avlod yaratishning sof tezligi 1 dan kichik qiymatga ega bo’lishi 
kerak 
2.
 
Avlod umri qancha qisqa bo’lsa, … 
A) populyasiya shuncha tez o’sadi 
V) populyasiya shuncha sekin o’sadi
S) populyasiya turg’un bo’ladi 
D) o’sish tezligi avlod umriga bog’liq emas 
4. 
Quyida keltirilgan tenglamalarning qaysi biri logistik tenglamani 
ifodalaydi? 
A) 
)
(
max
K
N
K
N
r
dt
dN


V) r = 
T
R
0
ln
S)
rT
t
e
N
N

0
D) r =
t
N
N


5.