Qarshi davlat universiteti republic of uzbekistan

O‘qituvchi burchi 
-- burchda shaxsning jamiyatga bo`lgan munosabati namoyon buladi. 
O‘z burchiga sodiklik Har bir kishiga obru, shon – sharaf keltiradi. Kishining o‘z burchiga 
sodikligi jamiyatga, Vatanga, mehnatga, oilaga, farzandlariga bo`lgan munosabatida bilinadi. 
O‘qituvchi yosh avlodga ta’lim – tarbiya berish soxasidagi o‘z burchini zurlik tufayli 
yuklatilgan majburiyat emas, balki o‘z xayotining ma’nosi, ishonch, vijdon da’vati deb 
xisoblaydi. 
O‘qituvchi burchi aql bilan xissiyotning birligidan iborat. Muallim kasbiga nisbatan 
qo`yiladigan talablarning moxiyati va mazmunini bilsa, uning shaxs va jamiyat uchun 
muximligini anglasa, bu vazifalarni bajarish uchun zarur fazilatlarni tarbiyalash yo`llarini 
belgilab olsa, shundagina unda kasbiy burch shaqllana boshlaydi. 
 O‘qituvchilik mas’uliyati.
Shaxs axloqini tavsiflaydigan belgilardan biri mas’uliyatdir. 
O‘qituvchining mas’uliyati, muallimlik faoliyati va ta’lim – tarbiya jarayonining anik 
vazifalarini ham o‘z ichiga oladi. O‘qituvchi zimmasiga bola shaxsini barkamol inson sifatida 
tarbiyalash mas’uliyati yuklangan. O‘qituvchilik kilayotgan yoki muallimlik kasbini tanlagan 
kishilar o‘z zimmalariga kanchalik yuksak, sharafli mas’uliyat olayotganliklarini tasavvur 
etishlari lozim. 
O‘qituvchilik sha’ni
, kadr – qimmati. Umuminsoniy va milliy axloqning muxim 
belgilaridan biri insoniylik sha’ni, kadr – qimmatidir. Insonning kadr – qimmati uning mansabi, 
kasb – koridan kura ham ko`proq o‘z kasbini Qanday bajarishiga, uning odobi va xulq – atvoriga 
bog`liq. 
Bu fazilat o‘qituvchi odobida muallimning kadr – qimmati, sha’ni deb ataladi. U, avvalo, 
o‘qituvchidan o‘z ishining ustasi, kamtar bulishni, shu bilan birga pedagoglar va o‘quvchilar 
jamoasida o‘zini tuta bilishni talab etadi. 
Muallim maktab raxbarlari, hamkasblari va boshqalar bilan muomala – munosabatida kibr 
– xavo, manmanlik kilmasa, urinsiz itoatguylik, xokisorlik, laganbardorlik kilmasa, uning 
o‘quvchilar oldida obrusi, kadr – qimmati ortadi. 

---

43 
O‘qituvchi ma’naviy kiyofasida shunga uxshash bir necha sifatlar uchraydi. Bu sifatlar 
o‘qituvchining kadr – qimmatini oshiradi.