Qarshi davlat universiteti republic of uzbekistan

Buyuk mutafakkirlar o‘qituvchining odob – axloqi haqida
. Urta Osiyoda yashagan 
allomalar yosh avlodni o‘qitish va tarbiyalash, shuningdek o‘qituvchilik faoliyati va odobiga doir 
ta’limotlarni ham yaratdilar. 
Abu Nasr Forobiy 
o‘z asarlarida, Har bir kishi jamiyatga, davlatga munosib inson bulishi 
uchun ta’lim va tarbiya olishi lozim deb xisoblaydi. Yoshlarga ta’lim va tarbiya beradigan ustoz 
shogirdiga nisbatan juda kattik zugum qilishga intilmasligi, shuningdek, xaddan tashkari ko`p 
yon berishga ham intilmasligi lozim. Chunki ortikcha zugum shogirdda ustozga nisbatan nafrat 
uygotadi, bordi – yu, shogird ustozning juda yumshokligini paykab kolsa, bu xol ustozni 
mensimaslikka va u beradigan bilimdan sovishga olib keladi. 
Musulmon maktablarida ishlaydigan kishilardan ziyrak, aqlli va axloqli bulish talab 
etilgan. Xalq aqlli kishilarni dono deb atagan. Forobiyning kursatishicha, aqlli kishi – utkir 
zexnli, idrokli, fazilatli bulishi, o‘zining kobiliyati va idrokini yaxshi ishlarga yunaltirishi, 
yomon ishlardan o‘zini yaxshi ishlarga yunaltirishi, yomon ishlardan o‘zini saqlashi lozim. 
Forobiy «Aql to`g`risida»gi risolasida o‘zida un ikki xislatni birlashtirgan kishinigina axloqli 
odam deb xisoblaydi. 
Abu Ali ibn Sinoning 
fikricha, tarbiya yagona jarayon bo`lib, yoshlarga aqliy, jismoniy, 
nafosat, axloqiy tarbiya berishni, xunar urgatishni nazarda tutadi. 
Bolaga ta’lim – tarbiya berish uchun saxovatli, dono, iymonli, axloqiy va aqliy tarbiya 
usullarini yaxshi biladigan, irodasi kuchli muallim – tarbiyachini tanlash zarur. Muallim soglom, 
pok, xalol, xushmuomala kishi bulmogi lozim, deydi. 
Kaykovus 
«Kobusnoma»da bolalarga xunar va kasb urgatmok to`g`risida farzandiga 
kilgan nasixatida ota – onaning va muallimlarning bolaga muomala – munosabati masalasiga 
ham tuxtaladi. Chunonchi, u ota – ona o‘z bolasiga ilm va axloqiy fazilatlarni singdirish uchun 
bolani muallim kuli bilan jazolashi mumkinligini uktiradi. «O‘z kuling bilan muallimlarning 
tayogi bilan kurkutgil, bolalarga muallimlar adab bermasunlar, toki sendan uglingning 
kunglidagina kolmasun»