Qarshi davlat universiteti jahon tarixi kafedrasi tarix falsafasi va tarix o

Kutilayotgan natija: Talabalarga qadimgi -"Tarixiy idrokni tanqid qilish" natijalari. Postmodern tafakkur uslubi. F.Nitsshe, V.Dilьtey. A.Bergson. Baden neokantchilik maktabi: V.Vindelьband, G.Rikert. Tarix va ratsionallik. M.Veberning "Tushunuvchan sotsiologiyasi". Neogegellik. B.Krone. Tarix va falsafa. Tarix va tabiat. R.J.Kollingvud. Neopozitivizm tarixiylik bilan bahsda. K.Poppertanqidiy ratsionalizm asoschisi. V.B.Galli, A.K.Danto, X.Feyn. Lokal sivilizatsiyalarning tarixiy kontseptsiyalari. O.Shpengler, "Evropaning so'nishi". A.Toynbi. P.Sorokin. K.Yaspers. N. Berdyaev tarixshunosligi. Z.Freyd, K.G.Yung, E.Fromm. "Aqlning repressivligi" haqidagi Frankfurt afsona. T. Adorno, G. Markuze, M. Xorkxaymer. L.Fevr, M.Blok, F.Brodelь. Y.Xyoyzing kulturologiyasi. Frantsiyadagi "Yangi falsafa". J.M.Benua, B.A.Levi, A.Glaksman. R. Nibur, P.Tillix. L.N.Gumilyovning etnogenez nazariyasi haqida tushunchalar hosil qilish.
Material va jihozlar:
Qo’llanmalar, tarixiy xarita, mavzuga oid manba va adabiyotlar ko’rgazmasi, doska, bo’r.
Eng muhim tushunchalar va atamalar: Postmoderni, ratsionallik, sotsiologiya, etnogenez.
I. Tashkiliy qism: Talabalarni mashg’ulotga jalb qilish: “Jahon hafta ichida” xalqaro ahvol haqida qisqa axborot berish.
II. O’tilgan mavzuni takrorlash:
Ilgarigi o’tilgan mavzuni qisqa takrorlash, mavzu bo’yicha savol va topshiriqlarni talabalarning og’zaki javoblarini tinglash shaklida o’tkaziladi.
III. Yangi seminar mavzusining qisqacha bayoni:
Osvald Shpengler 1880 yilning 29 mayida Gori yaqinidagi mo'jazgina Blankerburg shahrida tug'iladi. O. Shpengler nemis faylasufi va XX asr tarix falsafasi kontseptsiyasining namoyandasi hisoblanadi. 1904 yilda Shpengler Garida “Geraklit falsafasining metafizik g'oyasi” mavzusida imtixon topshirib, gimnaziyada tabbiy fanlardan, matematika, tarix va nemis tilidan dars berish huquqiga ega bo'ldi. 1908 yildan 1911 yilgacha Gamburgdagi Genrix Gerts gimnaziyasida dars beradi keyinchalik u bu ishni tashlab yozuvchilik bilan shug'illanadi. Shpengler keyinchalik Myunxenga ko'chib borib, u erda hech kim bilan muloqotga kirishmay “Evrpoaning so'nishi nomli mashxur asarining qoralama variantini yozadi.nihoyat bu kitobning birinchi jildi 1918 yilda nashr qilindi va u muallifga shon – shuhrat keltiradi. 1919 yilda “Prusschilikva sotsializm” nomli uncha katta bo'lmagan asarini yozadi. 1922 yilda esa, “Yevropaning so'nishi asarining ikkinchi jildinashrdan chiqadi. 1925 yilda Shpengler siyosatdan qatiy ravishda uzoqlashadi. U o'z diqqatini ilmiy faoliyatga qaratadi. Shpengler falsafaning metafizik masalalari to'g'risida yakunlanmagan qisqa asarlar yozadi. Shu bilan bir qatorda Shpengler etnologiya, masalalari bilan ham shug'illandi. Bu faoliyat uni dunyoning yangi tarixini ishlab chiqishga olib keladi. Uning bu g'oyasi bir necha maqolalarida o'z aksini topadi: “Amerika madaniyati”, “Falak gardishi va uning dunyo tarixidagi axamiyati”, “Xristianlikning ikkinchi ming yilligida dunyo tarixi masalalariga oid lavxalarda bu maqolalar birlamchi savollarda nomli to'plamda nashr qilinadi.
“Madaniyat – ruhiyat, tsivilizatsiya esa tafakkurdir” – deb yozadi Shpengler. g'arbda madaniyatdan tsivilizatsiyaga o'tish qadimda qadimda – VI asrda sodir bo'lgan. Shahar tsivilizatsiyaning oqibatidir.madaniyatli insonda quvvat inson ichiga yo'naltirilgan tsivilizatsiya inikosida esa quvvat tashqariga yo'naltirilgan. Xayot imkoniyatni amalga oshirishdir, tafakkurli insonlarda imkoniyat cheksiz kengdir.. Har bir madaniyat davri, hayoti, Shpengler fikricha 1000 yilni tashkil qiladi, tsivilizatsiyaning oxirgi davri 200-300 yilni tashkil qiladi.