Qarshi davlat universiteti jahon tarixi kafedrasi tarix falsafasi va tarix o

Tarix tarix darslarini samaradorligini oshirb borishning asosiy omillari
1. Tarix darsi samaradorligini oshirishning ilmiy-uslubiy va didaktik negizlari.
Dars - bu о‘quvchilarning hayoti. Haqiqiy pedagogning asosiy vazifasi ana shu hayotni bilishi, quvonchli mehnati bilan о‘quvchilarni insoniyat tafakkuri va ijodkorligining buyuk g'alabalari bilan tanishtimoqqa qaratilgan bо‘lmog’i kerak.
V. M. Korotov
О‘quv-tarbiya ishlari samaradorligini oshirib borish har doim xalq maorifi xodimlarining eng muhim vazifalaridan bо‘lib kelgan. Chunki, har qanday jamiyatda ham yosh avlodni davr talabi dara-jasida tarbiyalab voyaga yetkazishda ularga beriladigan ta’lim-tarbiyaning roli deyarli hayotiy ahamiyat kasb etgan.
Sobiq Ittifoq jamiyatidagi umumiy о‘rta majburiy ta’limdan farq etgani holda Birinchi Prezident I. Karimov alohida qayd etib о‘tganidek: “О‘sib kelayotgan avlodning barcha eng yaxshi imkoniyatlari unda namoyon bо‘ladi, kasb-kori, mahorati uzluksiz takomillashadi, katta avlodlarning dono tajribasi anglab olinadi va yosh avlodga о‘tadi. Yoshlar, ularning iqtidorligi va bilim olishiga chanqoqligidan ta’lim va manaviyatni tushunib yetish boshlanadi. Bizning davlatimiz mutaxassislar tayyorlashnjg ilg’or jahon tajribasini keng jalb etadi»^x.¹⁹
О‘quv-tarbiya jarayonini yanada takomillashtirib borish uchun uning bosh omillarini aniqlab olmoq kerak. Ana shunday omillardan biri о‘quv-tarbiya jarayonini tashkil etishning asosiy shakli- dars sa­maradorligini oshirish uchun kurashishdir.
О‘quvchining uy vazifasini bajarish uchun sarf etadigan vaqti, uning natijalari ham dars samaradorligini pedagogik jihatdan to’g’ri tashkil etishga bevosita bog'liqdir.
Dars samaradorligini oshirishga salbiy ta’sir kо‘rsatayotgan aso­siy kamchiliklardan biri dars jarayonida о‘quvchilar faolliklarini oshirish uchun aynan mavzuga doyr muammoli ta’limni tashkil eta bilmaslik, dars jarayonida davriy matbuot va badiiy adabiyotlardan, ayniqsa Prezident asarlari, nutqlari va ommaviy axborot vositalariga bergan intervyularidan maqsadga muvofiq foydalanishdagi tezkorlikning pastligida namoyon bо‘lmoqda. Bundan ayanchlisi, о‘rganilayotgan mavzuga nisbatan integratsion yondashuvning sustligida yaqqol о‘z ifodasini topmoqda. Muammoli ta’lim-о‘qitish va ta’limdagi о‘zaro hamkorlikni о‘quvchilarda tarixiy bilimlarni izchillik bilan shakllantirib borishga qaratilgan mustaqil bilish, ta’limni barqaror motivi hamda о‘quvchilarning fikrlash qobiliyatlarini faol shakllantirish, ilmiy tasavvur, tushuncha va bilish usullari borasidagi faoliyatlari - muammoli holatlar tizimining deterministik, ya'ni ta’limning narsa va hodisalarini sababiy bog'lanishlarini amalga oshirib boradigan jarayondir.