Qarshi davlat universitet ijtimoiy fanlar kafedrasi «tasdiqlayman»

Birinchidan, mafkura g‘oyaga nisbatan mazmun jihatdan kengroq tushunchadir.
Ikkinchidan, har qanday mafkurada ijtimoiy voqelikni saqlab qolish yoki о‘zgartirishga qaratilganlik, ya’ni maqsadlar botiniy emas, balki zohiriy tarkibda mavjud bо‘lishini va mafkuraning о‘zagini tashkil etishini ta’kidlash, joiz.
Uchinchidan, har qanday ijtimoiy g‘oya faqat ma’lum bir mafkura doirasidagina о‘zining uyushtiruvchilik va safarbarlik salohiyatini, jozibadorlik kuchini namoyon qila olishi mumkin.
О‘zbekiston xalqining milliy istiqlol mafkurasi jamiyatni jipslashtirishga, buyuk kelajak yо‘lida hamjihatlik bilan harakat qilishga, barpo etilayotgan erkin fuqarolik jamiyatida har bir yurtdoshimizning о‘ziga xos о‘rni bо‘lishiga safarbar etadi.
Prezdent I.Karimov jamiyat mafkurasiga shunday ta’rif bergan: “Odamlarning ming yillar davomida shakllangan dunyoqarashi va mentalitetiga asoslangan, ayni vaqtda shu xalq, shu millatning kelajagini kо‘zlagan va uning dunyodagi о‘rnini aniq-ravshan belgilab berishga xizmat qiladigan, kechagi va ertangi kun о‘rtasida о‘ziga xos kо‘prik bо‘lishga qodir g‘oyani men jamiyat mafkurasi deb bilaman”.¹ Binobarin, milliy mafkura har qanday xalqni-xalq, millatni-millat qiladigan, uning yо‘li va maqsadlarini aniq-ravshan charog‘on etadigan mayoqdir.
Insoniyat tarixida turli shaklda juda kо‘plab mafkuralar yaratilgan, xilma-xil ijtimoiy-siyosiy kuchlar, о‘z g‘oyalari va ta’limotlari orqali maqsad va niyatlariga yetishmoq uchun intilgan. Mafkuralar mohiyatiga kо‘ra, falsafiy, dunyoviy, diniy va boshqa turli ta’limotlar asosida yaratiladi.
Mafkuraning falsafiy ildizlari. Bunda falsafa ilmi xulosalariga asoslanishi nazarda tutiladi va har bir xalqning о‘ziga xos falsafiy merosi, qarashlari, g‘oyalari ularning maqsadlarida о‘z ifodasini topadi. Sharq va g‘arb falsafasi bunga yorqin misol bо‘la oladi. Qadimgi xitoy faylasufil Konfusiy ta’limoti ushbu mamlakatda XX asrning 50-yillarigacha о‘zining milliy mafkura darajasida tura olganini yaxshi bilamiz. Rim imperiyasi parchalangandan keyin о‘z davlatchiligiga ega bо‘lgan xalqlarning о‘ziga xos qadriyatlari va mentaliteti zaminida vujudga kelgan milliy falsafalar asosida shakllandi. Shu bois, о‘sha davrdagi italyan, ingliz, fransuz, nemis falsafasi о‘zi mansub bо‘lgan jamiyatni birlashtirishga xizmat qildi. Jumladan, haqiqiy milliy xususiyatiga ega bо‘lgan Gegel’ falsafasi, Avstriya-Vengriya imperiyasidan ajralib, mustaqil Pruss monarxiyasining davlat mafkurasi darajasiga kо‘tarilgan.