Qaraqalpaqstan respublikasi joqari ha’m orta arnawli bilimlendiriw ministirligi berdaq atindag’i qaraqalpaq ma’mleketlik universiteti

Oylawdin` teren`ligi en` quramali ma`selelerdin` tu`p man`izin` tu`sine aliwda, basqa adamlarda soraw payda bolmaytug`in jerde problemani ko`re almawshiliqta ko`rinedi. Teren` aqilg`a qubilislardin` ha`m waqiyalardin` payda boliwi sebeplerin tu`sinip aliw za`ru`rligi, olardin` bunnan bilay rawajlaniwin aldan ko`re aliwshiliq ta`n boladi.
Oylawdin` epshilligi pikirdin` waziypalardi sheshiwdin` o`tmshi ta`jriydesinde bekkemlenip qalg`an usillari menen a`dislerinin` qiymildatpaytug`in ta`sirinen erkin boliwinda, jag`day o`zgergen waqitta o`z is-ha`reketlerin tez o`zgerte aliw uqibinda ko`rinedi.
Oylawdin` tezligi- bul adamnin` quramali jag`daydi tez tu`sinip aliw, oni tez oylap shig`iw ha`m duris sheshimdi qabillaw uqibi boladi.

Sinshil oylaw- bul adamnin` o`zinin` ha`m basqalardin` pikirlerin ob`ektiv tu`rde bahalap, ortag`a qoyilip atirg`an barliq rejelerdi ha`m juwmaqlardi puxta ha`m ha`rta`repleme teksere aliw uqibi boladi.

Oylawdin` tu`rleri.

Zatliq-ta`sirshen`lik oylaw- bul oylawdin` zatlar u`stinde praktikaliq ha`reketlerdi islew menen baylanisli tu`ri boladi. A`piwayi formasi kishi balalarg`a ta`n boladi, olar ushin zatlar tuwrali oylaw zatlar u`stinde ha`reket islew, olardan bir na`rselerdi qurastiriw, sog`iw degendi bildiredi. Rawajlang`an formasinda ol belgili bir qa`sip iyelerine ta`n (ximik-analitik, oylap tabiwshi konstruktor).
Ko`rgizbeli-obrazli oylaw- bul oylawdin` qabil etiwge yamasa ko`z aldina keltiriwge su`yeniwi za`ru`r bolg`an tu`ri (jaziwshi, sazendeler).

Abstrakt oylaw- bul biz biletug`inimizday-aq qabil etiwge ha`m ko`z aldina keltiriwge ta`n bolg`an ko`rgizbelilikten jurday bolg`an tu`sinikler tiykarinda oylaw boladi.
Oylawdin` basqa protsesslerden ayirmashilig`i, ol belgili bir logika menen a`melge asiriladi. Demek, oylawdin` strukturasinda to`mendegidey- salistiriw, analiz, sintez, abstraktsiya ha`m uliwmalastiriw siyaqli logikaliq operatsiyalardi ayriqshalaw mu`mkin.