Qadimgi yunon mutafakkiri (Arastu) Aristotel

131. Elementar zarralarni kuzatish va qayd qilish. 
Radioaktivlikning kashf etilishi 
Elektron 
e
0
1
-
Β
zarra 
Pozitron 
e
0
1
+
Elektronning antisi 
Neytron 
n
1
0
Zaryadsiz zarra 
Neytrino 
e
n
Antineytrino 
e
~
n
Og‘ir massali foton 
γ
zarra 
g
0
0
Γ
kvant, foton 
α
zarra 
He
4
2
He atomi yadrosi 
Proton (protiy) 
P
;
H
1
1
1
1
H atomi yadrosi 
Deytron (deytriy) 
H
2
1
H atomi izotopi 
Triton (tritiy) 
H
3
1
H atomi izotopi 
1. Spintariskop: 
2. Pufakli kamera:
Bu 
kameradan o‘ta isitilgan va 
yuqori bosim ostida turgan 
suyuqliklardan (suyuq vodorod 
yoki propan) foydalaniladi. Bu 
kamera ichiga o‘rganilayotgan 
elementar zarra kiritilsa, uning 
izi bo‘ylab suyuqlik 
pufakchalari hosil bo‘ladi. 
Uzunlik birligiga to‘g‘ri 
keluvchi pufakchalar soni 
qancha ko‘p bo‘lsa, uning 
tezligi kichik bo‘ladi. 
3. Vilson kamerasi:
Bu 
kameraning ishlashi o‘ta 
to‘yingan suv bug‘larining 
kondensatsiyalanishiga 
asoslangan. Bu kamera 
to‘yinishga yaqin bo‘lgan suv 
bug‘lari yoki spirt bug‘lari bilan 
to‘ldiriladi. 
Suyuqlik 
to‘yinayotgan vaqtda uning 
ichiga kuzatilayotgan elementar 
zarra kiritiladi. Bu elementar 
zarraning qoldirgan iziga qarab, 
u haqida umumiy ma’lumot 
olinadi. Masalan, izi qancha 
uzun bo‘lsa, energiyasi shuncha 
katta, yo‘g‘on iz qoldirsa, 
zaryadi katta bo‘ladi. 

---