Qadimgi janubiy sharqiy osiyo va xitoy sivilizatsiyasi

QADIMGI JANUBIY SHARQIY OSIYO VA XITOY SIVILIZATSIYASI

Reja

1. 
   Qadimgi janubiy sharqiy Osiyo sivilizatsiyasi
   
2. 
   Qadimgi Vyet davlatlari va ularning qo’shnilari
   
3. 
   Mon-Kxmer va Indoneziyaliklarning davlat birlashmalari
   
4. 
   Indoneziya xalqlarining qadimgi davlatlari
   
5. 
   Dongshon tsivilizatsiyasi
   

Qadimgi janubiy sharqiy Osiyo sivilizatsiyasi
Botqoqli vodiylar, kichik tog` daryolari, tropik  o’rmonlar bilan qoplangan  
baland tog`lar janubiy-Sharqiy Osiyo uchun xarakterli  hol.  Bu yerda  eramizdan 
avvalgi VIII  ming  yilikdayoq mezolit davrida o’troq manzilgohlar  paydo bo’lgan. 

Neolit davrida esa sholikorlik xo’jaligi qadimgi janubiy-sharqiy Osiyoda keng tarqalgan. 

Janubiy-sharqiy Osiyoning kontinental qismida yashagan qadimgi xalqlar 
austroosiyoliklar (monlar, kxmerlar va boshqalar)  orollarda  austroneyziylar 
(malayalar, yavalilar va boshqalar), etnograflar ularning barchasini qo’shib  austri 
xalqlari deb  ataydilar.

Qadimda eng rivojlangani austroosiyo viloyatlaridan janubiy  hindi-xitoy 
tekisliklaridir. Bu yerda eramizdan avvalgi  III  ming  yillikda  aholi dastlab  mis  
keyinchalik  jez davriga  mustaqil  o’tadilar. Er. avv. II  ming  yillikda  janubiy-
sharqiy Osiyo taraqqiyotda qo’shni  viloyatlardan  orqada  qola boshlaydi. 
Daryolarning murakkab tizimi  xo`jalikning  bosh yo`nalishi bo’lgan sholikorlik zarur bo’lgan  sun'iy sug`orish  tizimini barpo qilishni qiyinlashtirgan.   Uzoq vaqt 
jamiyatning  asosiy bo`g`ini bo’lib,  sholikorlik bilan shug`ullanadigan kichikroq 
qishloq  jamoalari   qolavergan.

Faqat so’nggi jez  asrida  er. avv. I  ming yillikda Dongshon sivilizatsiyasi 
vaqtida (Dongshon qishlog`i yonida bu madaniyatning  birinchi qabri topilgan) 
janubi-sharqiy Osiyoning katta va o’rta daryolari  vodiylarida katta-katta 
dehqonchilik  manzilgohlari  paydo bo’ladi. Bu davrda omoch  dehqonchiligi paydo 
bo’ladi, jamiyat ijtimoiy  tuzilmasi murakkablashadi.

Yaqinda topilgan juda kam sonli o’ziga xos  iyerogliflarga o`xshash 
yozuvlardagi  qadimiy  yozma manbalar mavjud.  Janubi-sharqiy Osiyoning qadimgi
tarixini  qayta tiklashda ilk  o’rta asr (vyet, mon va boshqalar) xronikalari hamda 
qadimgi Xitoy, qadimgi hind, antik mualliflar asarlari va manbalari muhim rol  
o`ynaydi.  Ilk sinfiy jamiyatlar  qadimgi austroosiyo va ularga qarindosh  qadimgi 
vyetlarda paydo bo’lib Garbiy Hindixitoyda hozirgi   shimoliy  Vetnam orqali Yanszi quyi oqimigacha  cho`zilib ketgan. Ularning orasida  davlatlarning to’rt guruhini ko’rsatish mumkin: shimoli-sharqiy Hindixitoy va janubiy Xitoy dengiz  qirg`og`i: janubiy Hindixitoy davlatlari; Malakka yarim oroli va arxipelagida  qadimgi Indoneziya davlatlari; shimoliy  Hindixitoyning markaziy  qismi va tay tilli, birma tilli xalqlar joylashgan qo’shni hududlar  davlatlari.