Qadimgi dunyo iqtisodiy ta'limotlari

Miloddan avvalgi VI-III asrlarda legistlar (qonuniy degani) oqimi paydo bo`ldi, ular boshqarishni aniq qonunlar asosida (oddiy odatlarga qar shi) olib borish tarafdori edilar (namoyandalari Szi-Chap, Li-Kuy), markaziy davlat kuchli, mamlakat esa yagona birlashgan bo`lishini qo`llab- quvvatlashgan. Legistlar (Shan Yan) ayniqsa qishloq xo`jaligi, dehqon- chilik, donchilikni rivojlantirishga alohida e'tibor berishgan. Don masal- asini hal etish bosh masala deb bilingan. Shan Yanning fikricha, davlat ravnaqi uchun ikki masalani hal etish zarur: don va urush (atrofdagi yer-larni bosib olish). Dehqonlar ro`yxatini o`tkazish, qonun yo`li bilan yig`ilgan don miqdoriga bog`liq yagona soliq tizimini kiritish taklif etiladi. qonun yo`li bilan turli "ishyoqmaslar"ni "yerga qaytarish", ya'ni dehqon- chilik bilan shug`ullanishga, ya'ni mehnat qilishga majbur etish siyosatini qo`llash kerak deganlar (Xitoydagi 1960 yillar davomida ro`y bergan ma- daniy inqilob davrida shu siyosat amalga oshirildi). Undan tashqari qishloq xo`jaligi mahsulotlari bilan savdo qilishni qat'iy cheklash ham talab qilin- gan (go`yoki savdogarlar bundan katta foyda olishlari mumkin). Savdogar- lar savdoni tashlab, dehqonchilikka intilishlari kerak. Erkin sohibkorlik taqiqlangan, umumiy yer egaligi va javobgarlik joriy etilgan (m.a. 351 y.)